Czym jest psychoterapia? Wszystko o psychoterapii

Co to jest psychoterapia?

Psychoterapia to metoda leczenia zaburzeń i trudności natury psychicznej. Ta profesjonalna forma pomocy psychologicznej polega na rozmowach pomiędzy terapeutą a pacjentem, które mogą być uzupełniane zadaniami, ćwiczeniami lub eksperymentami podczas lub pomiędzy sesjami.

Terapeuta to wykwalifikowany specjalista mają odpowiednie wykształcenie, wiedzę i doświadczenie z obszaru zdrowia psychicznego.

Psychoterapia korzysta z różnych podejść (zwanych nurtami psychoterapii), które są dostosowane do potrzeb i intensywności problemów pacjenta oraz różnią się skutecznością i efektywnością działania.

Wśród najczęściej stosowanych nurtów znajdują się:

• terapia poznawczo-behawioralna  (ma największą udowodnioną skuteczność leczenia najszerszej grupy problemów)
• terapia psychodynamiczna
• terapia systemowa
• terapia humanistyczna

W każdym z nurtów mamy do czynienia z bezpośrednim kontaktem z pacjentem (niekoniecznie tylko twarzą w twarz, spotkania w formie psychoterapii online również są możliwe i równie skuteczne).

Psychoterapia nie ogranicza się tylko do leczenia zaburzeń psychicznych. Dzięki psychoterapii można zmieniać postawy, lepiej rozumieć swoje emocje i skuteczniej nimi zarządzać.

Proces psychoterapii obejmuje regularne spotkania z terapeutą, które mogą odbywać się indywidualnie lub w grupach, w zależności od wybranej metody.

W przypadkach cięższych zaburzeń psychoterapia często jest elementem szerszego planu leczenia, który może obejmować farmakoterapię (leczenie psychiatryczne). 

Z psychoterapii nie korzystają jedynie osoby z zaburzeniami.

Ogromne korzyści uzyskują również osoby chcące poprawić jakość swojego życia psychicznego.

Psychoterapia może zwiększyć motywację do działania, wzmocnić pewność siebie i poprawić komunikację z innymi. Korzyści z terapii odczuwalne są zarówno w życiu osobistym, jak i zawodowym.

Ważnym elementem psychoterapii jest wsparcie udzielane przez psychoterapeutę pacjentowi, który często nie uzyskuje wsparcia emocjonalnego w życiu codziennym.

Kto potrzebuje psychoterapii?

Psychoterapii potrzebują osoby zmagające się z:

• depresją
• zaburzeniami lękowymi (w tym atakami paniki)
• problemami emocjonalnymi
• zamartwianiem się
• trudnościami w relacjach i związkach
• niską samooceną
• przewlekłym stresem
• uzależnieniami
• obniżonym nastrojem
• zaburzeniami osobowości

Do psychoterapeutów zgłaszają się również pacjenci potrzebujący wsparcia w związku z przewlekłymi chorobami, które wpływają na ich stan emocjonalny i fizyczny.

Niektórzy zgłaszają się z krótkoterminowymi problemami, aby lepiej zrozumieć swoje emocje i ich źródło.

Psychoterapia jest również pomocna w radzeniu sobie z trudnymi życiowymi sytuacjami, takimi jak żałoba, utrata motywacji, uzależnienia, bezradność czy problemy w relacjach.

W końcu osoby, które utraciły sens życia i motywację odzyskują energię i siły po psychoterapii.

Psychoterapia to wsparcie, które może pomóc w odzyskaniu równowagi emocjonalnej i poprawie jakości życia na wielu płaszczyznach.

Czy psychoterapia jest skuteczna?

W ciągu ponad 8 lat doświadczenia w Centrum Psychoterapii Pokonaj Lęk pomogliśmy ponad 3 tysiącom klientów.

Z naszym analiz wynika, że ponad 90% odczuwa wyraźną poprawę swojego stanu a 76% uznaje się za „wyleczonych”.  Statystyki te są spójne z wyniki badań nad skutecznością psychoterapii. 

Znajdź psychoterapeutę dla siebie

Formy psychoterapii – tradycyjnie, czy on-line?

W dzisiejszych czasach możemy jeszcze rozróżnić psychoterapię na taką, która odbywa się tradycyjnie, poprzez fizyczny udział zarówno terapeuty, jak i klienta – a także psychoterapię prowadzoną zdalnie, poprzez różnorodne formy kontaktu na odległość.

Choć wiele osób obawia się tej nowej formy, to zostało jednoznacznie udowodnione, że terapia zdalna (z psychologiem online) ma równie dobre wyniki, jak terapia tradycyjna.

Co najważniejsze – często jest jedyną opcją otrzymania wsparcia, np. w przypadku braku możliwości przemieszczania się, albo częstych podróży.

Jak wygląda psychoterapia? Jak przebiega psychoterapia?

Chociaż różne rodzaje psychoterapii opierają się na różnych zasadach, mają one pewne cechy wspólne.

Ogólne rozeznanie tego, co nastąpi podczas sesji terapeutycznej, może pomóc poczuć się bardziej komfortowo.

Etapy psychoterapii

Mimo że psychoterapie mogą różnić między sobą w zależności od nurtu, w którym pracuje psychoterapeuta, możemy wyróżnić kilka ogólnych etapów:

1. Etap początkowy: to przede wszystkim przeżywanie poczucia zagubienia i wyrażanie nadziei, radzenie sobie z oporem, budowanie relacji terapeutycznej i zaufania, zmniejszanie poziomu napięcia wynikające z uczestniczenia w nowym typie sytuacji.
2. Etap wglądu: poszukiwanie przyczyn problemów, analiza i zaakceptowanie swoich doświadczeń, przekształcanie nieadekwatnych schematów mających wpływ na ocenę siebie i otoczenia.
3. Etap przygotowania się do zmiany zachowania: szukanie nowych wzorców myślenia i zachowania, eksperymentowanie i uczenie się nowych umiejętności.
4. Etap utrwalania zmian: tworzenie planów na przyszłość, utrzymanie i utrwalanie zmian, planowanie psychoterapii podtrzymującej.

Czas trwania psychoterapii

Czas trwania terapii nie jest odgórnie ustaloną zasadą. To, jak długo trwa psychoterapia zależy to od kilku czynników:

• nurtu (szkoły) psychoterapeutycznej, w której działa psychoterapeuta,
• rodzaju problemu lub zaburzenia,
• indywidualnej historii osoby w terapii,
• celów terapii,
• tego, jak przebiega życie pacjenta w czasie trwania terapii,
• tego, jak szybko osiągane są postępy.

Niektóre osoby odczuwają ulgę już po kilku sesjach psychoterapii. Spotkanie z psychologiem może dać nową perspektywę, pomóc im postrzegać sytuacje inaczej i zaoferować ulgę w cierpieniu.

Większość osób czerpie korzyści po kilkunastu sesjach, zwłaszcza jeśli pracują nad jednym, dobrze zdefiniowanym problemem i nie czekają zbyt długo, zanim zwrócą się do terapeuty.

Niektórzy kontynuują psychoterapię nawet po rozwiązaniu problemów, które początkowo ich tam przywiodły, skupiając się kolejnych problemach, które chciałyby rozwiązać.

Ważne jest, aby trzymać się psychoterapii wystarczająco długo, aby dać jej szansę na powodzenie.

Psychoterapia to proces, w którym czasami czujemy się wręcz gorzej, ale to tylko dołek przed kolejnym wzniesieniem.

Osoby z poważnymi chorobami psychicznymi lub innymi znaczącymi zmianami w życiu mogą wymagać ciągłej psychoterapii. Regularne sesje mogą zapewnić wsparcie potrzebne do utrzymania ich codziennego funkcjonowania na wysokim poziomie.

Częstotliwość odbywania psychoterapii

To również zależy od nurtu, ale w większości przypadków praktykuje się spotkania cotygodniowe.

Jako minimum można określić spotkania raz na kilka tygodni, ponieważ dłuższy okres przerwy pomiędzy sesjami powoduje, że informacje zacierają się i zostaje przerwana ciągłość pracy nad problemami.

Skąd wiedzieć, kiedy zakończyć psychoterapię?

Wraz z Twoim terapeutą zadecydujecie wspólnie, kiedy będziesz gotowy na zakończenie regularnych spotkań.

Taka decyzja może też wypaść naturalnie, po rozwiązaniu problemu, który Cię na terapię skierował.

Etyczny psychoterapeuta sam wskaże Ci dogodny moment na zakończenie terapii jeśli uzna, że to właściwa pora.

Po zakończeniu terapii możesz odwiedzać terapeutę raz na jakiś czas (np. raz na rok), w celu dokonania okresowych kontroli i sprawdzenia jak sobie radzisz. Sam także możesz w pewnym momencie po zakończeniu terapii poczuć potrzebę dodatkowej sesji.

Podsumowanie

Poprzez psychoterapię specjaliści pomagają ludziom być szczęśliwszym, zdrowszym i bardziej produktywnym.

Psychoterapeuci stosują naukowo potwierdzone procedury, aby pomóc ludziom rozwijać bardziej przystosowawcze nawyki, reakcje i zachowania.

Psychoterapia opiera się na dialogu, zapewnia środowisko wspierające, które pozwala otwarcie rozmawiać z kimś, kto jest obiektywny, neutralny i Cię nie osądza.

Zanim zakończysz psychoterapię, nie tylko rozwiążesz problem, który Cię na nią zaprowadził, ale także nauczysz się nowych umiejętności, dzięki którym będziesz w stanie lepiej radzić sobie z wyzwaniami, które pojawią się w przyszłości.

Źródła

• Czabała JC. Czynniki leczące w Psychoterapii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN; 2013.
• Kazdin AE. Encyclopedia of Psychology. Washington, D.C.: American Psychological Association; 2000.
• Cierpiałkowska L, Sęk Helena. Psychologia Kliniczna i Psychologia Zdrowia: Wybrane Zagadnienia. Poznań: Wydaw. Fundacji Humaniora; 2001.
• Lambert MJ, Vermeersch DA. Effectiveness of Psychotherapy. Encyclopedia of Psychotherapy. 2002:709-714.
• Smits, J. A. J., & Hofmann, S. G. (2009). A meta-analytic review of the effects of psychotherapy control conditions for anxiety disorders. Psychological Medicine, 39(2), 229-239.
• Smith, M. L. (1982). What research says about the effectiveness of psychotherapy. Psychiatric Services, 33(6), 457-461.
• Smith, Mary & Glass, Gene. (1977). Meta-Analysis of Psychotherapy Outcome Studies. The American psychologist.
• Skowroński, D., & Waszyńska, K. (2015). Poradnictwo online jako alternatywna forma pomocy psychopedagogicznej i terapeutycznej. W: M. Piorunek (red.), Dymensje poradnictwa i wsparcia społecznego w perspektywie interdyscyplinarnej, 81-94.
• Hauber, K., Boon, A. E., & Vermeiren, R. (2019). Therapeutic factors that promote recovery in high-risk adolescents intensive group psychotherapeutic MBT programme. Child and adolescent psychiatry and mental health, 13, 2.