Czy terapia online jest tak samo skuteczna jak spotkania twarzą w twarz?
To pytanie zadaje sobie wiele osób rozważających skorzystanie z pomocy psychologicznej w formie zdalnej.
W ostatnich latach popularność terapii online znacząco wzrosła, a badania naukowe pokazują, że skuteczność terapii online jest równa skuteczności tradycyjnej terapii stacjonarnej – pod warunkiem, że jest prowadzona profesjonalnie i dostosowana do potrzeb pacjenta.
Skuteczność terapii online – co mówią badania?
Badania wskazują, że terapia online jest skuteczną formą wsparcia psychologicznego.
- Psychoterapia poznawczo-behawioralna (CBT) prowadzona za pośrednictwem wideo okazuje się być równie skuteczna jak spotkania twarzą w twarz, zwłaszcza w przypadku terapii ukierunkowanej na leczenie lęków, depresji i PTSD. Wyniki badań wskazują, że pacjenci korzystający z terapii online doświadczają znaczącej poprawy w zakresie zdrowia psychicznego, a efekty terapii utrzymują się na poziomie porównywalnym do terapii tradycyjnej.
- Jednym z kluczowych atutów terapii online jest jej dostępność – zmniejsza ona bariery związane z dojazdami, czasem oczekiwania na wizytę oraz umożliwia skorzystanie ze wsparcia osobom mieszkającym w mniejszych miejscowościach lub za granicą. Dodatkowo anonimowość terapii online może zwiększać komfort pacjentów i zachęcać do podjęcia leczenia osoby, które w innym przypadku mogłyby nie zdecydować się na terapię.
Od czego zależy skuteczność terapii online?
Skuteczność terapii zdalnej, podobnie jak tradycyjnej, zależy od kilku kluczowych czynników:
- Zaangażowania pacjenta – regularne uczestnictwo i stosowanie się do zaleceń terapeuty zwiększają efektywność procesu.
- Jakości relacji terapeutycznej – poczucie bezpieczeństwa, zaufanie i dobre dopasowanie terapeuty do pacjenta mają kluczowe znaczenie.
- Rodzaju problemu – terapia online dobrze sprawdza się w leczeniu zaburzeń lękowych, depresji czy trudności w relacjach, ale w przypadku ciężkich kryzysów psychicznych, schizofrenii lub poważnych zaburzeń osobowości, kontakt bezpośredni może być bardziej wskazany.
- Warunków technicznych – stabilne połączenie internetowe, cicha przestrzeń do rozmowy i odpowiednie narzędzia (kamera, mikrofon) wpływają na komfort i skuteczność spotkań.
Kiedy terapia online może nie być najlepszym wyborem?
Mimo wielu zalet terapia online nie zawsze jest optymalnym rozwiązaniem.
Istnieją sytuacje, w których tradycyjne spotkania z terapeutą lub intensywniejsze formy wsparcia mogą być bardziej odpowiednie.
- Ostry kryzys psychiczny – Jeśli ktoś znajduje się w nagłym kryzysie emocjonalnym, np. przeżywa silny atak paniki, skrajne załamanie nerwowe czy intensywne poczucie bezradności, terapia online może nie zapewnić natychmiastowej pomocy. W takich przypadkach zalecany jest kontakt z lokalnym centrum interwencji kryzysowej lub wizyta u specjalisty osobiście.
- Myśli samobójcze i zachowania autoagresywne – Osoby doświadczające myśli samobójczych, skłonności do samookaleczania lub silnego poczucia beznadziei wymagają szczególnej uwagi i często bardziej intensywnej opieki terapeutycznej. Terapia online, choć może stanowić element wsparcia, nie zastąpi bezpośredniego nadzoru i ewentualnej interwencji w sytuacji zagrożenia życia.
- Zaburzenia psychotyczne i ciężkie zaburzenia osobowości – W przypadku schizofrenii, psychoz lub niektórych typów zaburzeń osobowości, kontakt twarzą w twarz bywa kluczowy. Osoby zmagające się z trudnościami w odróżnieniu rzeczywistości od urojeń mogą mieć problem z budowaniem relacji terapeutycznej online.
- Potrzeba terapii grupowej lub terapii rodzinnej – W niektórych przypadkach terapia indywidualna nie wystarcza, a kluczowe znaczenie ma interakcja z innymi ludźmi – np. w leczeniu uzależnień, terapii dla osób zmagających się z przemocą domową czy terapii rodzinnej. W takich sytuacjach terapia prowadzona stacjonarnie może przynieść lepsze rezultaty.
- Problemy z dostępem do stabilnej technologii i prywatności – Terapia online wymaga odpowiednich warunków: cichego miejsca, prywatności, stabilnego połączenia internetowego. Jeśli ktoś nie ma możliwości zapewnienia sobie komfortowych warunków do rozmowy, może czuć się skrępowany lub niechętny do pełnego otwarcia się przed terapeutą.
- Trudności w nawiązaniu relacji terapeutycznej – Dla niektórych osób bezpośredni kontakt, mowa ciała czy energia w gabinecie psychoterapeutycznym odgrywają kluczową rolę w procesie terapii.
Źródła
- Ruwaard, J., Lange, A., Schrieken, B., Dolan, C., & Emmelkamp, P. (2012). The Effectiveness of Online Cognitive Behavioral Treatment in Routine Clinical Practice. PLoS ONE, 7. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0040089
- Fernandez, E., Woldgabreal, Y., Day, A., Pham, T., Gleich, B., & Aboujaoude, E. (2021). Live psychotherapy by video versus in-person: A meta-analysis of efficacy and its relationship to types and targets of treatment.. Clinical psychology & psychotherapy. https://doi.org/10.1002/cpp.2594
- Barak, A., Hen, L., Boniel-Nissim, M., & Shapira, N. A. (2008). A comprehensive review and a meta-analysis of the effectiveness of internet-based psychotherapeutic interventions. Journal of Technology in Human services, 26(2-4), 109-160. https://doi.org/10.1002/cpp.2594
Dowiedz się więcej
- Jak wybrać psychoterapeutę online
- Jak wygląda psychoterapia online?
- Czy terapia online ma sens?
- Terapia poznawczo-behawioralna online
- Psycholog online – terapia i konsultacje przez internet
