Odporność psychiczna – Czym jest? Jak ją wzmacniać?

Odporność psychiczna to nie moc zarezerwowana dla superbohaterów.

Możesz ją budować, tak samo, jak budujesz odporność swojego organizmu na choroby.

Z tego artykułu dowiesz się czym jest odporność psychiczna oraz jak ją wzmocnić.

Kurs online budowania odporności psychicznej

Czym jest odporność psychiczna?

Mówiąc ogólnie, odporność reprezentuje zdolność do chronienia się i radzenia sobie z niesprzyjającymi czynnikami.

Odporność psychiczna do zdolność do chronienia siebie przed urazami psychicznymi i zdolność radzenia sobie z trudnymi psychicznie sytuacjami.

Główne rodzaje odporności, jaką możemy w sobie pielęgnować, to odporność fizyczna i odporność psychiczna.

To, czym jest odporność fizyczna, jest dla nas oczywiste – odporność fizyczna wskazuje, jak podatny jest organizm na przeciążenia, choroby i urazy oraz jak szybko jest w stanie zregenerować się po ich wystąpieniu.

Od naszej odporności fizycznej zależy więc to, jak często będziemy chorować, ale także jak dotkliwie odczujemy objawy oraz jak szybko wrócimy do zdrowia i równowagi.

Do pewnego stopnia możemy wpływać na swoją odporność fizyczną, przede wszystkim poprzez swoje wybory związaną z ogólną higieną życia – podstawą jest zdrowy i wystarczająco długi sen, odżywcza dieta oraz regularna aktywność fizyczna.

Odporność psychiczna w praktyce

Podobnie, jak odporność fizyczna chroni nas przed urazami ciała, tak odporność psychiczna chroni przed urazami naszą psychikę.

To właśnie od odporności psychicznej zależy, jak radzimy sobie z trudnymi wydarzeniami życiowymi, jak reagujemy na zmiany i niepewność, w jaki sposób podchodzimy do problemów i wyzwań – a także, w jaki sposób i w jakim tempie odzyskujemy równowagę psychiczną po sytuacjach trudnych lub traumatycznych.

Odporność emocjonalna (którą możemy uznać za element odporności psychicznej), to przede wszystkim umiejętność regulowania własnych emocji, szczególnie w sytuacjach stresowych.

Odporność emocjonalna pozwala nam odczytywać sygnały, które emocje wysyłają, ale pozwala też tymi emocjami zarządzać (zamiast, jak to się popularnie mówi, dać się emocjom ponieść).

Ludzie odporni psychicznie nie doświadczają mniejszego cierpienia, smutku lub niepokoju niż inni ludzie.

Zamiast tego mają arsenał umiejętności i siły na to, aby radzić sobie z takimi trudnościami w sposób, który sprzyja spokojowi (a nawet sile i wzrostowi).

Zamiast popadać w rozpacz lub ukrywać się przed problemami za pomocą niezdrowych strategii radzenia sobie, odporni psychicznie ludzie mierzą się z trudnościami życiowymi, a drobne niepowodzenia nie zaburzają przebiegu ich życia.

Na odporność psychiczną także możemy do pewnego stopnia wpływać!

O tym, jak to skutecznie zrobić, dowiesz się z dalszej części tego artykułu.

Bezpłatny test online – sprawdź czy cierpisz na lęki

Różnice między stresem pozytywnym a negatywnym

Stres jest nieodłączną częścią życia każdej osoby.

Jednakże, nie wszyscy zdają sobie sprawę, że stres może mieć zarówno pozytywne, jak i negatywne oblicze, w zależności od kontekstu i osobistej reakcji jednostki.

Poznanie różnicy między stresem pozytywnym a negatywnym oraz zrozumienie, jak radzić sobie z negatywnym stresem, jest kluczowe dla budowania odporności psychicznej i promowania dobrostanu psychicznego.

Stres pozytywny, znany również jako eustres, jest formą stresu, która motywuje jednostki do osiągania swoich celów i przezwyciężania wyzwań.

Może działać jako katalizator do rozwoju osobistego i zawodowego, pomagając jednostkom wyjść poza swoją strefę komfortu i osiągnąć sukces.

Z drugiej strony, strony, stres negatywny, znany również jako dystres, może być szkodliwy dla zdrowia psychicznego i fizycznego.

Dystres może prowadzić do wypalenia, lęku, depresji i innych negatywnych stanów emocjonalnych. Negatywne skutki stresu mogą również wpłynąć na nasze relacje, wydajność w pracy i ogólne poczucie szczęścia.

Kluczową koncepcją w radzeniu sobie z dystresem jest rozwój umiejętności radzenia sobie ze stresem i promowanie zdrowych strategii radzenia sobie.

Możliwości obejmują techniki relaksacyjne, takie jak medytacja i głębokie oddychanie, jak również rozwój pozytywnego nastawienia, które może pomóc w przekształcaniu negatywnych reakcji na stres w pozytywne działania.

Poprzez zrozumienie różnicy między eustresem a dystresem oraz rozwój umiejętności radzenia sobie ze stresem, jednostki mogą zbudować większą odporność psychiczną i poprawić swoje ogólne dobrostan psychiczny.

Edukacja na temat stresu i jego wpływu na nasze życie jest pierwszym krokiem w kierunku zarządzania stresem i promowania zdrowia psychicznego.

Model stresu

Model stresu oferuje ramy do zrozumienia, jak różne rodzaje stresu wpływają na nasze życie.

W modelu tym, stres pozytywny i negatywny (eustres i dystres) są przedstawione jako kontinuum, a nie jako oddzielne stany.

Eustres jest związany z pozytywnymi wyzwaniami, które promują rozwój i wzrost, podczas gdy dystres jest związany z sytuacjami przeciążającymi, które mogą prowadzić do negatywnych konsekwencji zdrowotnych.

Zrozumienie, gdzie na tym kontinuum znajduje się Twoje doświadczenie stresu, może pomóc w opracowywaniu strategii radzenia sobie i promować odporność psychiczną.

Jeśli Pacjent, z którym współpracujemy w psychoterapii często mówi: „Wszystko mnie stresuje” to jest to oznaka, że jego ból psychiczny bierze się z nadmiaru stresu negatywnego i należy się zająć tym obszarem.

Odporność na stres

Odporność na stres jest kluczową zdolnością, która pozwala jednostkom skutecznie radzić sobie z wyzwaniami, zarówno pozytywnymi, jak i negatywnymi.

W przypadku naszych Klientów, którzy cierpią z powodu nadmiaru stresu negatywnego (dystresu) skupiamy się właśnie na kształtowaniu tej kompetencji.

Rozwijając odporność na stres, jednostki mogą lepiej zarządzać swoimi reakcjami na stres, co z kolei przyczynia się do poprawy dobrostanu psychicznego i ogólnego jakości życia.

Odporność na stres można rozwijać poprzez różne strategie, które opisujemy poniżej, a także poprzez rozwój umiejętności radzenia sobie i wsparcie społeczne.

Edukacja na temat stresu i jego wpływu, zarówno pozytywnego, jak i negatywnego, jest pierwszym krokiem w kierunku budowania silnej odporności na stres.

Praktyczne strategie radzenia sobie ze stresem i trudnościami

Radzenie sobie ze stresem i trudnościami jest fundamentalnym aspektem odporności psychicznej.

Umiejętność radzenia sobie ze stresem, nie tylko pomaga w przezwyciężaniu bieżących trudności, ale także w budowaniu odporności na przyszłe wyzwania.

Jak radzić sobie ze stresem i nerwami

Rozwój umiejętności, takich jak świadomość emocjonalna, relaksacja, medytacja i pozytywne myślenie, może znacząco przyczynić się do poprawy naszej odporności psychicznej.

Techniki relaksacyjne, takie jak głębokie oddychanie czy joga, mogą pomóc w zarządzaniu stresem i promować spokój umysłu.

Utrzymanie pozytywnego nastawienia, nawet w obliczu trudności, jest kluczowe dla zdolności do radzenia sobie z negatywnymi emocjami i stresującymi sytuacjami.

Jak odzyskać równowagę psychiczną

Pozytywne myślenie może pomóc w przekształcaniu wyzwań w możliwości rozwoju i promować ogólne poczucie dobrostanu psychicznego oraz równowagi psychicznej.

Ponadto, rozwój zdolności do skupienia się na bieżących zadaniach, a także praktykowanie uważności i akceptacji, może być korzystne dla zarządzania stresem i radzenia sobie z trudnościami.

Uważność i akceptacja pomagają w zminimalizowaniu negatywnego wpływu stresu na nasze życie i promują spokój umysłu.

Wreszcie, zrozumienie swoich osobistych granic i zdolność do mówienia „nie” w odpowiednich sytuacjach, czyli asertywność, także jest ważna dla budowania odporności psychicznej.

Umiejętność ta pomaga w zachowaniu równowagi między pracą a życiem osobistym, a także w promowaniu zdrowych relacji osobistych i zawodowych.

Jak odpoczywać psychicznie? Jak zregenerować się psychicznie?

Odpoczynek psychiczny jest kluczowy dla zachowania równowagi emocjonalnej i zdolności radzenia sobie ze stresem.

Oto co może Ci pomóc w regeneracji psychicznej:

• Hobby: poświęcenie czasu na hobby i zainteresowania pozwala choć na chwilę odciąć się od codziennych stresów.
• Ruch: spacer lub ćwiczenia na świeżym powietrzu odświeżą Twój umysł i poprawiają nastrój.
• Wsparcie społeczne: rozmowy z bliskimi i dzielenie się swoimi uczuciami i przeżywanymi emocjami jest bardzo pomocne w odpoczynku psychicznym
• Unikanie nadmiernego ekspozycji na media i technologie: ograniczenie czasu spędzanego przed ekranem, szczególnie przed snem, może przyczynić się do lepszego odpoczynku psychicznego
• Regularny sen: utrzymywanie regularnego harmonogramu snu jest kluczowe dla regeneracji umysłu i ciała.

Model 4C odporności psychicznej

Wśród wielu modeli i teorii związanych z odpornością psychiczną, model 4C opracowany przez dr Petera Clougha i jego kolegów zyskał uznanie jako praktyczne narzędzie do zrozumienia i rozwijania odporności psychicznej na poziomie indywidualnym i zespołowym.

Wytrzymałość psychiczna człowieka jest kompleksowo ujęta w tej pespektywie.

Model ten przedstawia cztery fundamentalne aspekty, które składają się na zdolność jednostki do radzenia sobie z presją i trudnościami:

• Kontrolę (Control),
• Zaangażowanie (Commitement),
• Podejmowanie wyzwań (Challenge)
• Pewność siebie (Confidence).

Kontrola odnosi się do przekonania jednostki, że ma wpływ na kluczowe aspekty swojego życia.

Obejmuje to przekonanie o swoich zdolnościach do radzenia sobie z trudnościami i wyzwaniami, jakie stawia przed nami życie.

Kontrola jest fundamentem odporności psychicznej, ponieważ umożliwia nam podjęcie akcji, nawet w obliczu przeciwności.

Zaangażowanie to zdolność do utrzymania pozytywnego podejścia i zaangażowania w swoje cele, nawet gdy napotykamy trudności.

Oznacza to również otwartość na nowe doświadczenia i chęć uczenia się, co jest kluczowe dla rozwoju osobistego i zawodowego.

Podejmowanie wyzwań odnosi się do sposobu, w jaki postrzegamy trudności i wyzwania.

Zamiast widzieć je jako zagrożenia, osoby odporne psychicznie widzą wyzwania jako okazje do rozwoju i uczenia się. Jest to zdolność do przekształcania negatywnych doświadczeń w pozytywne nauki.

Pewność siebie to wiara w swoje umiejętności i kompetencje.

Osoby, które mają wysoki poziom zaufania, są bardziej skłonne podejmować ryzyko i radzić sobie z trudnościami, co w konsekwencji prowadzi do większej odporności psychicznej.

Model 4C odporności psychicznej służy jako ramy umożliwiające jednostkom i zespołom lepsze zrozumienie i rozwój swoich zdolności do radzenia sobie z presją i trudnościami.

Wprowadzenie tego modelu i zastosowanie jego zasad może prowadzić do lepszej zdolności do radzenia sobie w obliczu wyzwań, co z kolei przyczynia się do ogólnego dobrostanu psychicznego.

Filary silnej psychiki

Rozwijanie silnej psychiki jest fundamentalne dla zdolności przetrwania i adaptacji w zmiennym świecie.

Trzy główne filary silnej psychiki obejmują rozwój osobistej siły psychicznej, utrzymanie równowagi psychicznej oraz rozpoznawanie i radzenie sobie z sytuacjami, które mogą osłabić naszą psychikę.

Jak być silnym psychicznie

Silna psychika zazwyczaj charakteryzuje się zdolnością do radzenia sobie ze stresem, elastycznością wobec zmian oraz pozytywnym nastawieniem.

Rozwijanie silnej psychiki może obejmować różnorodne praktyki takie jak medytacja, techniki relaksacyjne, uważność, techniki regulacji emocji, regularne ćwiczenia fizyczne oraz budowanie pozytywnych relacji.

Ważne jest także, aby rozwijać umiejętności rozwiązywania problemów, które mogą pomóc w przekształcaniu wyzwań w możliwości.

Szczegółowa odpowiedź na pytania: Jak stać się silnym psychicznie? Jak poprawić psychikę? czy: Jak wzmocnić psychikę? zależy w dużej mierze od indywidualnej konfiguracji różnorakich czynników osobowościowych i środowiskowych.

Jednak istnieją uznane i sprawdzone praktyki, które po wdrożeniu w życiu powinny przynieść owoce w postaci mocnej psychiki i wytrzymałości psychicznej. Omawiamy je w dalszej części artykułu.

Równowaga psychiczna

Równowaga psychiczna to stan, w którym emocje, myśli i zachowania są w harmonii, co umożliwia Ci skuteczne reagowanie na wyzwania życiowe.

Utrzymanie równowagi psychicznej wymaga dbania o każdy aspekt naszego życia psychicznego, a więc dbałości o sferę poznawczą (jak myślimy o sobie i świecie), sferę emocjonalną (jak przeżywamy różnego rodzaju emocje, jak sobie radzimy z emocjami, innymi słowy: dojrzałość emocjonalna), behawioralną (jak zachowujemy się w różnych sytuacjach), a także nasze relacje z innymi.

Słaba psychika

Słaba psychika może być wynikiem chronicznego stresu, niskiej samooceny, lub braku umiejętności radzenia sobie.

Może to prowadzić do negatywnych konsekwencji dla zdrowia psychicznego i fizycznego, takich jak lęk, depresja, czy wypalenie.

Rozpoznawanie znaków słabej psychiki i pracowanie nad budowaniem silniejszych fundamentów psychicznych może być kluczowe dla poprawy dobrostanu i jakości życia.

Często spotykanym problemem wśród naszych Klientów skarżących się na słabą psychikę jest zmęczenie psychiczne. Przeczytaj kompleksowy przewodnik: zmęczenie psychiczne.

Cechy osobowości i odporność psychiczna

Odporność psychiczna jest ściśle związana z cechami osobowości jednostki (czasami są one określane potocznie jako cechy psychiczne).

Niektóre cechy osobowości, takie jak optymizm, elastyczność i wysoki poziom świadomości emocjonalnej, mogą przyczynić się do większej odporności psychicznej.

Optymizm

Osoby, które są naturalnie optymistyczne, mogą być bardziej odporne na negatywne skutki stresu i trudności, ponieważ mają tendencję do widzenia pozytywnych aspektów nawet w trudnych sytuacjach.

Ich pozytywne nastawienie może pomagać w utrzymaniu motywacji i energii niezbędnych do przezwyciężania wyzwań.

Elastyczność

Elastyczność, czyli zdolność do dostosowywania się do zmieniających się okoliczności i radzenia sobie z nieoczekiwanymi trudnościami, jest kolejną ważną cechą, która może przyczynić się do odporności psychicznej.

Elastyczne osoby są w stanie zmieniać swoje podejście i strategie w odpowiedzi na zmieniające się okoliczności, co umożliwia im efektywne radzenie sobie z trudnościami.

Wysoka świadomość emocjonalna

Wysoka świadomość emocjonalna, czyli zdolność do rozpoznawania, zrozumienia i zarządzania własnymi emocjami oraz empatii wobec emocji innych, jest również kluczowa dla budowania odporności psychicznej.

Osoby z wysoką świadomością emocjonalną są lepiej przygotowane do radzenia sobie z emocjonalnymi wyzwaniami, co może prowadzić do lepszego zarządzania stresem i większej odporności psychicznej.

Stabilność emocjonalna

Stabilność emocjonalna jest kluczowym elementem, który sprzyja odporności psychicznej.

Oznacza ona umiejętność zachowania spokoju i zrównoważenia w obliczu trudności (spokój i opanowanie w sytuacji silnego stresu).

Osoby o wysokiej stabilności emocjonalnej często są w stanie lepiej radzić sobie ze stresem i wyzwaniami, co przekłada się na ich zdolność do utrzymania pozytywnego nastawienia nawet w trudnych okolicznościach.

Rozwijanie stabilności emocjonalnej może obejmować terapię poznawczo-behawioralną, naukę technik asertywności oraz rozwijanie umiejętności radzenia sobie z konfliktami, które razem kładą podwaliny pod silną psychikę i odporność psychiczną.

Zrozumienie swoich cech osobowości i pracy nad rozwojem pozytywnych cech, takich jak optymizm, elastyczność, świadomość emocjonalna czy dojrzałość emocjonalna, może być korzystne dla budowania odporności psychicznej (zwanej też: rezyliencją psychiczną).

Dlatego warto rozważyć pracę z terapeutą, aby zidentyfikować swoje silne i słabe strony, oraz opracować strategie radzenia sobie, które będą skuteczne dla Ciebie.

Terapeuci Centrum Psychoterapii Pokonaj Lęk mają doświadczenie w pracy z osobami zmagającymi się z odpornością psychiczną.

Warto wspomnieć, że również budowanie pozytywnych relacji z innymi i rozwijanie umiejętności komunikacyjnych może również przyczynić się do większej odporności psychicznej.

Wsparcie społeczne i pozytywne relacje są ważnym źródłem wsparcia, które może pomóc w przezwyciężaniu trudności i promować ogólny dobrostan psychiczny.

Jak zachowuje się człowiek odporny psychicznie? Cechy ludzi odpornych psychicznie

Odporni ludzie często mają wiele różnych cech, które pomagają im sprostać wyzwaniom życia. Niektóre oznaki odporności psychicznej, to:

• Skuteczna regulacja emocji: czyli umiejętność zarządzania emocjami, nawet w obliczu stresu.
  Nie oznacza to, że osoby odporne nie doświadczają takich emocji, jak złość, smutek czy strach.
  Oznacza to, że uznają, że te uczucia są tymczasowe i ich najważniejszą rolą jest udzielanie informacji (na przykład o zagrożeniu), można natomiast nimi zarządzać, dopóki nie przeminą.
• Poczucie kontroli: odporni psychicznie ludzie mają zwykle wewnętrzne umiejscowienie kontroli, czyli czują, że mają moc wpływania na to, jak potoczy się ich życie.
  W przeciwieństwie do tego, osoby o zewnętrznym umiejscowieniu kontroli mają poczucie, że są biernymi postaciami w swoim życiu, a co ma się wydarzyć i tak się wydarzy, niezależnie od ich starań.
• Umiejętności rozwiązywania problemów i optymizm: gdy pojawiają się problemy, odporni ludzie patrzą na sytuację racjonalnie i próbują znaleźć rozwiązania, które coś zmienią.
  Mają tendencję do skupienia się na tych elementach rzeczywistości, które da się kontrolować (na przykład własne zachowanie), zamiast tracenia energii na próbę kontrolowania tego, czego nie da się kontrolować (np. wypadki losowe, zachowania innych ludzi).
• Samoakceptacja: kolejną oznaką odporności psychicznej jest okazywanie akceptacji i współczucia samemu sobie.
  Odporni ludzie traktują siebie życzliwie, zwłaszcza wtedy, gdy jest im ciężko.
• Wsparcie społeczne: odporni psychicznie ludzie dostrzegają znaczenie wsparcia i nie boją się prosić o pomoc wtedy, gdy jej potrzebują.
• Poczucie własnej wartości: ludzie odporni psychicznie mają silne przekonanie o tym, że są ważni i wartościowi, dostrzegają zarówno swoje wady, jak i zalety i nie uważają się za gorszych, ani lepszych od innych ludzi.
  Wiedzą, że mają prawo do błędów i nie ujmuje im to.
  Taka postawa chroni ich przed urazami związanymi z negatywnymi komentarzami innych osób, lękiem przed oceną, czy powstrzymywaniem się od próbowania nowych rzeczy.

Co wpływa na odporność psychiczną?

Niektórzy ludzie są z natury odporniejsi niż inni, a wrodzone cechy ich osobowości (takie jak temperament) pomagają im pozostać niewzruszonymi w obliczu wyzwań.

Jednak nie oznacza to, że odporność psychiczna jest nam przy urodzeniu dana raz na zawsze!

Odporność psychiczna jest wynikiem interakcji cech wewnętrznych i zewnętrznego środowiska.

Duży wpływ na odporność psychiczną ma najbliższe otoczenie – czyli zachowania i postawy osób, przy których przyszło nam się wychowywać i spędzać najwięcej czasu. 

Osoby odporne psychiczne zwykle mają sieć wsparcia w postaci rodziny i przyjaciół.

Osoby nieodporne psychiczne często mają bagaż negatywnych doświadczeń, na przykład związanych z zaniedbywaniem ich potrzeb w czasie dzieciństwa.

Wreszcie, na odporność psychiczną możemy wpływać sami poprzez pracę nad samym sobą.

Świadome obserwowanie siebie, stosowanie technik (o których bliżej przeczytasz za chwilę), praca z psychoterapeutą i poświęcanie czasu oraz uwagi na autorefleksję mają nieoceniony wpływ na to, jak kształtuje się nasza odporność psychiczna.

Jak trauma wpływa na odporność psychiczną?

Mówi się „co nas nie zabije, to nas wzmocni” – ale nie zawsze twierdzenie to znajduje podparcie w prawdzie.

Wpływ traumy na dalsze życie zależy od wielu czynników, w tym cech charakteru, poziomu odporności psychicznej i rodzaju doświadczonej traumy. 

Osoby z silnym wsparciem i sporymi zasobami odporności psychicznej faktycznie mają szansę wyjść z traumy bez szwanku, a nawet silniejsi.

Często realizuje się jednak inny scenariusz – trauma, szczególnie przeżyta w samotności, bez sięgnięcia po pomoc, może negatywnie wpływać na odporność psychiczną i na jakość dalszego życia.

Możliwe jest także rozwinięcie z tego powodu zaburzeń zdrowia psychicznego (takich, jak na przykład depresja, czy zespół stresu pourazowego).

Jak stać się bardziej odpornym psychicznie? Jak budować odporność?

Choć nie mamy wpływu na to, z jakim zestawem genetycznych cech się urodzimy i w jakim środowisku przyjdzie nam dorastać, odporność psychiczna jest czymś, nad czym możemy pracować na każdym etapie życia.

Rodzice mogą również pomóc swoim dzieciom stać się odpornymi psychicznie (a nawet odgrywają w tej kwestii kluczową rolę).

Jak więc wzmocnić psychikę? Jak zbudować swoją siłę psychiczną?

Przeformułuj negatywne myśli

Odporni ludzie są w stanie realistycznie spojrzeć na negatywne sytuacje, w sposób, który nie koncentruje się na rozmyślaniu nad kwestiami, na które i tak nie mamy wpływu. 

Zamiast negatywnych schematów myślenia warto pracować nad bardziej produktywnymi myślami – wyrób w sobie nawyk oceniania, na co w danej trudności masz wpływ, a na co nie.

Takie rozróżnienie pomoże Ci skupić myśli na tym, co faktycznie możesz zrobić, aby poprawić swoją sytuację, zamiast dołować się wymyślaniem negatywnych scenariuszy, na których realizację nie masz wpływu. 

Podejście to można również wykorzystać, aby pomóc dzieciom nauczyć się, jak lepiej radzić sobie z wyzwaniami.

Zachęć dziecko, aby myślało o wyzwaniach w bardziej pozytywny, pełen nadziei sposób.

Gdy zgłasza Ci problem, zamiast okazywać zmartwienie lub wyręczać dziecko w jego rozwiązaniu, wspólnie zastanówcie się, co ono samo mogłoby zrobić, aby uporać się z problemem.

W ten sposób, zamiast tkwić w pętli negatywnych emocji, dziecko może nauczyć się postrzegać te wydarzenia jako okazję do stawiania sobie wyzwań i rozwijania nowych umiejętności.

Szukaj wsparcia

Rozmowa o trudnościach życiowych nie sprawi, że znikną, ale dzielenie się nimi ze wspierającym przyjacielem lub ukochaną osobą może przynieść ulgę i dodać otuchy. 

Omawianie spraw z bliskimi może również pomóc uzyskać wgląd w stojące przed nami wyzwania, a nawet wymyślić nowe pomysły na zarządzanie nimi.

Naucz się radzić sobie ze stresem

Budowanie zdrowych nawyków radzenia sobie ze stresem jest skutecznym sposobem na zwiększenie ogólnej odporności.

Warto mieć w pamięci listę przetestowanych metod, które działają w Twoim przypadku na obniżenie poziomu stresu.

Lepiej radząc sobie z codziennym stresem, zachowujesz większą odporność i siłę na kolejne wyzwania – dokładnie tak samo, jak dbając o zdrowie organizmu na co dzień, masz więcej siły i energii.

Nawyki te mogą obejmować zachowania, które poprawiają ogólny stan zdrowia, takie jak wystarczająca ilość snu i ćwiczenia, a także określone techniki radzenia sobie ze stresem, które należy podjąć w trudnych chwilach.

Przy odrobinie praktyki zarówno dorośli, jak i dzieci mogą nauczyć się i opanować te umiejętności.

Zastosowanie ich w przypadku mierzenia się z problemem pozwala spojrzeć na sprawę spokojniej i bardziej racjonalnie – co zwiększa szanse na wymyślenie rozwiązania.

Test na odporność psychiczną

Testy na odporność psychiczną to narzędzia, które mogą pomóc Ci w zidentyfikowaniu poziomu odporności psychicznej oraz obszarów, które mogą wymagać wzmocnienia.

Istnieje wiele testów dostępnych na rynku, które mogą pomóc w ocenie i zrozumieniu Twojej odporności psychicznej.

• Test MTQ48, opracowany przez AQR International, jest narzędziem psychometrycznym online, które mierzy i raportuje odporność psychiczną osoby. Test ten składa się z 48 pytań i zajmuje około 8-10 minut do ukończenia. MTQ48 jest oparty na modelu 4C, który obejmuje cztery komponenty: Control (Kontrola), Commitment (Zaangażowanie), Challenge (Wyzwanie) i Confidence (Pewność siebie). Ten test jest szeroko używany i badany na całym świecie w różnych sektorach, takich jak zawodowy, edukacyjny, społeczny i sportowy, aby zrozumieć i rozwijać odporność psychiczną jednostek​.
• Istnieje również inny test oparty na modelu 4C, znany jako MTQ 4Cs, który również mierzy odporność jednostek i ich zdolność do radzenia sobie z presją i zmianami w oparciu o model 4C.
• The Connor-Davidson Resilience Scale: Skala ta została opracowana przez Kathryn M. Conner i Jonathan R.T. Davidson, aby ocenić odporność psychiczną. Skala ta bada, jak jednostki radzą sobie ze stresem i innymi wyzwaniami życiowym.
• Resilience Evaluation Scale (RES): Skala RES została opracowana do oceny odporności psychicznej i bada różne aspekty tej odporności. Obejmuje ona pytania związane z reakcją na stres, radzeniem sobie z trudnościami oraz utrzymaniem pozytywnego nastawienia.

Analizując wyniki tych testów, można lepiej zrozumieć swoją odporność psychiczną i zidentyfikować obszary, które mogą wymagać dodatkowego wsparcia lub rozwoju.

Dzięki temu możliwe jest opracowanie indywidualnego planu rozwoju osobistego, aby zbudować silniejszą odporność psychiczną i poprawienie swoich zdolności adaptacyjnych w obliczu wyzwań życiowych.

Podsumowanie

Chociaż niektórzy ludzie są bardziej naturalnie odporni, to odporność psychiczną można samodzielnie wzmocnić. Jeśli masz trudności z radzeniem sobie z wyzwaniami, nie bój się zgłosić się po pomoc.

Nawet osoby odporne psychicznie, niedoświadczających zaburzeń potrzebują czasem wsparcia, a częścią siły psychicznej jest także umiejętność zgłoszenia się po pomoc i skorzystania z niej.

Odporność psychiczna to umiejętność, którą rozwijasz całe życie!

Kurs online budowania odporności psychicznej

Źródła

• Clough, Peter & Earle, Keith & Sewell, D.. (2002). Mental toughness: The concept and its measurement. Solutions in sport psychology. 32-46.
• Ryś, M., & Trzęsowska-Greszta, E. (2018). Kształtowanie się i rozwój odporności psychicznej. Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio, 34(2), 164-196.
• Sikorska, I. (2017). Odporność psychiczna w ujęciu psychologii pozytywnej: edukacja i terapia przez przygodę. Psychoterapia, (2 (181)).
• Pilecka, W. (2009). Odporność psychiczna jako wyznacznik zdrowia.
• Franczok-Kuczmowska, A. (2022). Znaczenie odporności psychicznej w okresie dorosłości. Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio, 3, 51.
• Grzegorzewska, I. (2011). Odporność psychiczna dzieci i młodzieży–wyzwanie dla współczesnej edukacji. Teraźniejszość–Człowiek–Edukacja, 14(1 (53), 37-51.