Chociaż kryteria diagnostyczne depresji kładą nacisk na objawy psychiczne i behawioralne (widoczne w zachowaniu), silna depresja może powodować także dotkliwe objawy fizyczne.
Jakie są standardowe objawy silnej depresji?
Silna depresja, zwana profesjonalnie dużym epizodem depresyjnym, z początku może wyglądać jak zwykła chandra.
Z czasem objawy nasilają się i zazwyczaj obejmują:
- obniżony nastrój
- utratę zainteresowań i brak odczuwania przyjemności,
- zmiany w apetycie, wadze i śnie,
- zmęczenie i utratę energii,
- trudności koncentracji,
- myśli samobójcze.
Objawy depresji mogą być złożone i znacznie różnić się u poszczególnych osób.
Bezpłatny test na depresjęCzy depresja ma fizyczne objawy?
Objawy fizyczne są częste w przypadku depresji i mogą znacznie komplikować leczenie.
Objawy fizyczne związane z depresją obejmują między innymi: ból stawów, ból kończyn, ból pleców, problemy żołądkowo-jelitowe, zmęczenie, zmiany aktywności psychomotorycznej i zmiany apetytu.
Stres pacjenta z depresją może również sprawić, że układ odpornościowy danej osoby będzie działał mniej optymalnie, zwiększając ryzyko zachorowania na zakażenia bakteryjne i wirusowe (takie, jak zwykłe przeziębienie).
Związek obniżonej odporności i depresji dalej jest badany – niektórzy badacze postawili hipotezę, że przewlekły stres może powodować reakcję zapalną, która może zmienić działanie substancji chemicznych regulujących nastrój w mózgu.
Duży odsetek pacjentów z depresją skarży się wyłącznie na objawy fizyczne. Jest to typowy przykład somatyzacji.
Niestety u tych pacjentów depresja często pozostaje nierozpoznana, ponieważ objawy fizyczne związane z depresją można interpretować jako objawy choroby somatycznej.
Pacjenci, u których występuje duża liczba objawów fizycznych, mogą być bardziej (nawet dwukrotnie) narażeni na zaburzenia nastroju niż pacjenci, u których występuje tylko kilka objawów fizycznych lub objawy fizyczne są praktycznie nieodczuwalne.
Co więcej, przewlekły ból może być czynnikiem podniesienia ryzyka samobójstwa.
Co ma wspólnego depresja z bólem?
Związek między bólem a depresją najprawdopodobniej wynika ze wspólnego szlaku neurologicznego.
Reakcja na bolesne bodźce fizyczne jest regulowana w mózgu przez serotoninę i noradrenalinę, które również wpływają na nastrój.
Dlatego właśnie leki przeciwdepresyjne hamujące wychwyt zwrotny zarówno noradrenaliny, jak i serotoniny mają największe szanse na złagodzenie objawów fizycznych u pacjentów z depresją, ponieważ działają na szlaki pośredniczące zarówno w bólu, jak i depresji.
Depresja schowana pod bólem – depresja maskowana
Depresja dająca ograniczone objawy psychiczne, za to powodująca przede wszystkim cierpienie fizyczne jest na tyle powszechnym problemem, że doczekała się własnych określeń: ekwiwalent depresji, depresja bez depresji, depresja ukryta, czy depresja maskowana.
„Maska” depresji, czyli objawy fizyczne stanowią dodatkową trudność diagnostyczną – zwykle trzeba poświęcić dużo czasu i uwagi na wykluczenie wszelkich możliwych chorób fizycznych, by dojść do wniosku, że symptomy mogą mieć pochodzenie psychiczne.
Niestety wiele pacjentów z maskowaną depresją nie zdaje sobie sprawy o możliwych psychicznych podstawach problemu, przez co nigdy nie sięgają po pomoc psychologiczną, szukając diagnozy i pomocy u specjalistów.
Jak pozbyć się objawów fizycznych w depresji?
Standardowe wskazania w leczeniu depresji obejmują leki przeciwdepresyjne, psychoterapię i techniki do samodzielnego stosowania (w tym zadbanie o fundamenty zdrowego funkcjonowania, takie jak sen, dieta i aktywność fizyczna).
Tak się składa, że każdy z tych elementów jest także skuteczny w zwalczaniu bólu wynikającego z depresji.
Leki przeciwdepresyjne, jak już wspomniano wyżej, regulują te same neuroprzekaźniki, które odpowiadają za ból jako symptom depresji.
Terapia poznawczo-behawioralna (jedna z najskuteczniejszych nurtów psychoterapeutycznych w leczeniu depresji) to nie tylko sprawdzona metoda leczenia lęku i depresji, ale także najlepiej zbadana psychoterapia w leczeniu bólu.
Trening relaksacyjny to jedna z technik, którą pacjent może nauczyć się stosować samodzielnie, doraźnie.
Techniki relaksacyjne mogą pomóc ludziom się zrelaksować i zmniejszyć reakcję na stres, który zwykle nasila ból, a także psychiczne objawy lęku i depresji. Techniki takie obejmują na przykład progresywne rozluźnianie mięśni, jogę i trening uważności.
Dowiedz się więcej:
- Skuteczne leczenie depresji
- Jak wyjść z depresji (jak radzić sobie z depresją)
- Jak pomóc osobie z depresją? – Praktyczny poradnik
- Depresja u mężczyzn – rozpoznanie i leczenie
Źródła
- Trivedi MH. The link between depression and physical symptoms. Prim Care Companion J Clin Psychiatry. 2004;6(Suppl 1):12-6. PMID: 16001092; PMCID: PMC486942.
- E. Leonard , Brian, The Concept of Depression as a Dysfunction of the Immune System,Current Immunology Reviews (Discontinued), volume 6, issue 3, pages 205-212, year 2010
