Leki psychotropowe – fakty i mity dotyczące psychotropów

Niektóre problemy psychiczne są zbyt trudne, by zmagać się z nimi samemu.

Jeśli zastanawiasz się nad lekami psychotropowymi, prawdopodobnie stoisz przed ważnym wyborem i próbą walczenia o swoje samopoczucie. 

W tym artykule przybliżymy, jak działają leki psychotropowe, kto może je przepisać i czego się spodziewać, rozpoczynając leczenie.

Chcemy, abyś czuł się pewniej, podejmując decyzje dotyczące swojego zdrowia psychicznego.

Czym są leki psychotropowe?

Leki psychotropowe to środki, które pomagają zmniejszyć trudne objawy psychiczne, takie jak wahania nastroju, wybuchy gniewu, halucynacje czy silny lęk.

Dzięki ich działaniu możesz łatwiej odzyskać kontrolę nad codziennym życiem i skupić się na poprawie swojego samopoczucia.

Choć temat leków psychotropowych czasem budzi obawy, warto wiedzieć, że pod opieką specjalisty mogą one przynieść dużą ulgę i pomóc w lepszym radzeniu sobie z problemami.

Są bezpieczne, jeśli stosuje się je zgodnie z zaleceniami lekarza, i często stanowią ważny element w drodze do zdrowia psychicznego.

Jeśli masz wątpliwości, nie bój się zapytać specjalisty.

Rozmowa z lekarzem lub psychoterapeutą pomoże Ci lepiej zrozumieć, czy to rozwiązanie jest odpowiednie dla Ciebie.

Jakie to są leki psychotropowe?

Leki psychotropowe to substancje, które wpływają na nasz umysł, nastrój, myśli i zachowanie.

Stosuje się je w leczeniu różnych zaburzeń psychicznych, takich jak depresja, lęki, schizofrenia, zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne (OCD) czy zaburzenia afektywne dwubiegunowe.

Leki te pomagają regulować działanie substancji chemicznych w mózgu, takich jak serotonina, dopamina czy noradrenalina, które mają kluczowy wpływ na nasz nastrój, emocje i myślenie.

Do leków psychotropowych zaliczają się m.in.:

• Antydepresanty – leki stosowane głównie w leczeniu depresji.
• Neuroleptyki (leki przeciwpsychotyczne) – stosowane w leczeniu schizofrenii, zaburzeń psychotycznych.
• Leki przeciwlękowe – pomagają w redukcji objawów lęku i niepokoju.
• Stymulanty – wykorzystywane w leczeniu ADHD.
• Normotymiki – leki stabilizujące nastrój, stosowane przy zaburzeniu afektywnym dwubiegunowym.

Czy antydepresanty i psychotropy to to samo?

Antydepresanty to jeden z rodzajów leków psychotropowych, ale nie są one synonimem wszystkich psychotropów.

Leki psychotropowe obejmują szeroką gamę substancji, które wpływają na nasz nastrój, myślenie, emocje i zachowanie, a antydepresanty stanowią jedynie część tej grupy.

• Antydepresanty są głównie stosowane w leczeniu depresji i zaburzeń nastroju.
• Leki psychotropowe to szersza kategoria, która obejmuje również leki stosowane w leczeniu lęków, psychoz, zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych czy zaburzeń dwubiegunowych.

Choć antydepresanty są jednym z najczęściej przepisywanych leków psychotropowych, nie każdy lek psychotropowy jest antydepresantem.

Czy leki psychotropowe są bezpieczne?

Bezpieczeństwo leków psychotropowych zależy od wielu czynników, takich jak fakt przepisania ich przez wykwalifikowanego lekarza, odpowiednie dawkowanie i monitorowanie pacjenta. 

Pod nadzorem lekarza, przyjmowane zgodnie z zaleceniami, leki psychotropowe mogą być stosowane skutecznie i bezpiecznie, minimalizując także ryzyko działań niepożądanych.

Nigdy nie bierz leków psychotropowych (ani żadnych leków na receptę) bez wyraźnego polecenia lekarza.

Wizyta u psychiatry

Czy psychotropy to narkotyki?

Leki psychotropowe a narkotyki to różne pojęcia.

Leki psychotropowe to środki przepisywane przez lekarza w celu poprawy zdrowia psychicznego.

Ich zadaniem jest przywrócenie równowagi w funkcjonowaniu mózgu, co pomaga w łagodzeniu objawów takich jak depresja, lęk, czy zaburzenia nastroju.

Przyjmuje się je pod ścisłą kontrolą specjalisty, który dostosowuje dawkę i rodzaj leku do indywidualnych potrzeb pacjenta.

Ich stosowanie odbywa się w oparciu o rzetelną wiedzę medyczną i ma na celu wsparcie procesu leczenia.

Narkotyki natomiast to substancje stosowane w celach rekreacyjnych, bez kontroli lekarza i poza jakimkolwiek nadzorem medycznym.

Ich celem jest wywołanie stanu odurzenia lub zmiany świadomości, co zwykle zaburza zdrową równowagę psychiczną.

Narkotyki są nielegalne w większości krajów i mogą prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, uzależnienia oraz destrukcji życia osobistego i społecznego.

Warto pamiętać, że leki psychotropowe stosowane zgodnie z zaleceniami specjalisty są bezpieczne i skuteczne, a ich celem jest poprawa jakości życia pacjenta.

Jeśli masz wątpliwości lub obawy związane z lekami, zawsze możesz skonsultować się z lekarzem, który rozwieje Twoje pytania i pomoże zrozumieć różnice.

Czy leki psychotropowe szkodzą?

Leki psychotropowe są stosowane po to, aby pomóc Ci poczuć się lepiej i poprawić Twoje samopoczucie psychiczne.

Jeśli są przyjmowane zgodnie z zaleceniami lekarza, są bezpieczne i skuteczne.

Mają one za zadanie łagodzić trudne objawy, takie jak lęk, smutek czy problemy ze snem, co pozwala lepiej radzić sobie na co dzień.

Jak każdy lek, psychotropy mogą powodować pewne skutki uboczne, takie jak senność, zmęczenie czy nudności.

Jednak większość tych objawów jest łagodna i mija po pewnym czasie.

Jeśli jednak cokolwiek Cię niepokoi, zawsze możesz powiedzieć o tym swojemu lekarzowi – on może dostosować dawkę lub zaproponować inny lek, który będzie dla Ciebie lepszy.

Wiele osób obawia się leków psychotropowych, ale warto wiedzieć, że ich zadaniem nie jest „ogłupienie” czy uzależnienie, a pomoc w odzyskaniu równowagi psychicznej.

Są one dokładnie przebadane, a ich stosowanie odbywa się pod ścisłą kontrolą specjalisty.

Jeśli boisz się zacząć leczenie, pamiętaj, że zawsze możesz porozmawiać o swoich obawach z lekarzem lub psychoterapeutą.

Ich rolą jest wsparcie i wyjaśnienie wszelkich wątpliwości, abyś czuł się bezpiecznie.

Leki psychotropowe mogą być ważnym krokiem na drodze do lepszego samopoczucia i zdrowszego życia.

Czy leki psychotropowe działają od razu?

Wiele leków psychotropowych nie jest zaprojektowanych do natychmiastowego działania.

W ich przypadku uzyskanie pełnego efektu może zająć kilka tygodni. 

Możliwe jest też doświadczanie łagodnych skutków ubocznych na początku terapii psychotropami (np. zawroty głowy, nudności), zanim organizm przyzwyczai się do leku. 

Po kilku tygodniach niepożądane skutki uboczne mijają, a pacjent zaczyna odczuwać efekt terapeutyczny.

Są także psychotropy (np. o działaniu uspokajającym lub nasennym), które działają niedługo po zażyciu.

Jeśli uważasz, że twoje leki nie działają, porozmawiaj ze swoim lekarzem, aby znaleźć alternatywy. 

Nigdy nie przestawaj sam brać leków psychotropowych; może to być niebezpieczne i wzmacniać niepożądane objawy.

Bezpieczne przyjmowanie leków psychotropowych

Leki psychotropowe mogą skutecznie pomóc w leczeniu zaburzeń psychicznych, ale aby były bezpieczne, musisz stosować się do zaleceń lekarza.

Oto najważniejsze zasady:

1. Przyjmuj leki zgodnie z instrukcją
   Zawsze bierz leki tak, jak zalecił lekarz – w odpowiednich porach, dawkach, np. przed lub po posiłku.
2. Nie zmieniaj dawki na własną rękę
   Nigdy nie zwiększaj ani nie zmniejszaj dawki bez konsultacji z lekarzem. Leki psychotropowe często wymagają stopniowego dostosowywania dawki.
3. Zgłaszaj skutki uboczne
   Jeśli po zażyciu leku zauważysz coś niepokojącego (np. zawroty głowy, nudności, zmiany nastroju), powiedz o tym lekarzowi. Może on zmienić lek lub dostosować dawkę.
4. Unikaj niebezpiecznych interakcji
   Dowiedz się, jakie produkty, napoje lub inne leki mogą wchodzić w interakcje z Twoim lekiem. Na przykład niektóre pokarmy (takie jak cytrusy) mogą osłabiać jego działanie.
5. Zapytaj o pominiętą dawkę
   Ustal z lekarzem, co zrobić, jeśli zapomnisz wziąć dawki leku.
6. Informuj o wszystkich lekach
   Jeśli zaczynasz inne leczenie (np. na ból głowy, przeziębienie, kaszel), poinformuj lekarza, jakie psychotropy przyjmujesz. To pomoże uniknąć niepożądanych reakcji między lekami.

Jak pamiętać o lekach?

Regularność w przyjmowaniu leków jest kluczowa.

Oto kilka prostych sposobów, aby o nich nie zapomnieć:

• Połącz z rutyną dnia: Przyjmuj lek zawsze o tej samej porze, np. po śniadaniu.
• Ustaw przypomnienia: Włącz alarm w telefonie lub użyj aplikacji przypominającej o lekach.
• Trzymaj leki w widocznym miejscu: Ustaw je tam, gdzie często zaglądasz, ale poza zasięgiem dzieci.

Pamiętaj!

Nigdy nie odstawiaj leków samodzielnie.

Jeśli chcesz przerwać leczenie, skonsultuj się z lekarzem – niektóre leki trzeba odstawiać stopniowo, aby uniknąć skutków ubocznych.

Stosując się do tych zasad, możesz bezpiecznie korzystać z leków psychotropowych i skutecznie poprawiać swoje zdrowie psychiczne.

Psychotropy a jedzenie i zmiana wagi

Leki psychotropowe mogą wpływać na apetyt oraz wagę – niektóre mogą ją zwiększać, inne zmniejszać.

Jeśli zauważysz takie zmiany, warto skonsultować się z lekarzem.

Oto, co możesz zrobić, aby lepiej kontrolować te efekty:

1. Zadbaj o zdrową dietę
   Jedz regularne, zbilansowane posiłki. Wybieraj produkty pełne wartości odżywczych, takie jak warzywa, owoce, pełnoziarniste produkty zbożowe, zdrowe tłuszcze i białko.
2. Monitoruj wagę
   Regularne ważenie może pomóc w szybkim zauważeniu zmian. Jeśli zauważysz znaczny wzrost lub spadek wagi, skontaktuj się z lekarzem.
3. Unikaj niektórych produktów spożywczych
   Niektóre leki psychotropowe mogą wchodzić w interakcje z określonymi produktami, np. cytrusami czy produktami bogatymi w tyraminę. Zawsze zapoznaj się z ulotką dołączoną do leku i stosuj się do zaleceń lekarza.
4. Zgłaszaj zmiany lekarzowi
   Jeśli zauważysz, że Twój apetyt znacząco się zmienia lub pojawiają się trudności z utrzymaniem wagi, poinformuj o tym specjalistę. Być może konieczna będzie modyfikacja dawki lub zmiana leku.

Dlaczego to ważne?

Zdrowe nawyki żywieniowe nie tylko pomagają minimalizować skutki uboczne leczenia, ale także wspierają ogólny proces zdrowienia.

Twoje ciało potrzebuje odpowiednich składników odżywczych, aby skutecznie radzić sobie z leczeniem.

Pamiętaj, że każdy organizm reaguje inaczej, dlatego kluczowa jest indywidualna konsultacja z lekarzem.

Dzięki regularnym rozmowom z nim możesz lepiej zadbać o swoje zdrowie i komfort podczas leczenia.

Leki psychotropowe a alkohol

Połączenie psychotropów z alkoholem może być niebezpieczne. 

Zarówno psychotropy, jak i alkohol oddziałują na układ nerwowy, wpływając na funkcje mózgu. 

Wprowadzenie alkoholu do organizmu może wpływać na działanie psychotropów i zwiększać ryzyko wystąpienia nieprzewidywalnych skutków ubocznych.

Alkohol może nasilać działania niepożądane psychotropów, takie jak senność, dezorientację, osłabienie zdolności poznawczych oraz zaburzenia koordynacji. 

Kombinacja alkoholu z niektórymi psychotropami może prowadzić do nasilenia objawów ubocznych, takich jak nudności, zawroty głowy, czy nawet utrata przytomności.

Ponadto, połączenie psychotropów z alkoholem może negatywnie wpływać na skuteczność leczenia – alkohol może obniżać skuteczność niektórych leków psychotropowych.

Leki psychotropowe a ciąża

Ciąża nie jest jednoznacznym przeciwwskazaniem do przyjmowania psychotropów, ale jest to sytuacja wyjątkowa, wymagająca szczególnej ostrożności.

Niektóre psychotropy mogą mieć wpływ na rozwijające się dziecko w łonie matki, dlatego istotne jest odpowiednie zarządzanie farmakoterapią w czasie ciąży.

W przypadku kobiet, które przyjmują psychotropy i planują zajście w ciążę lub już są w ciąży, ważne jest omówienie tego z lekarzem prowadzącym. 

Lekarz będzie brał pod uwagę wiele czynników, takich jak rodzaj i dawkowanie stosowanych leków, stan psychiczny matki oraz potencjalne ryzyko dla dziecka.

Niektóre leki psychotropowe, zwłaszcza niektóre leki przeciwdepresyjne, mogą być stosowane w ciąży, gdy korzyści dla matki przewyższają potencjalne ryzyko dla dziecka. 

Jednakże niektóre leki, mogą wiązać się z większym ryzykiem i być stosowane tylko w wyjątkowych przypadkach.

Ważne jest, aby nigdy nie przerywać samodzielnie leczenia psychotropami w trakcie ciąży, ponieważ nagłe zaprzestanie przyjmowania leków może prowadzić do nawrotu objawów zaburzenia psychicznego, a także może być szkodliwe dla matki i dziecka. 

Konieczne jest dokładne omówienie z lekarzem prowadzącym wszelkich obaw, a także monitorowanie zarówno stanu psychicznego matki, jak i rozwoju dziecka w trakcie ciąży.

Leki psychotropowe a zioła

Zioła, takie jak dziurawiec, lawenda, melisa czy kozłek lekarski, są często stosowane jako suplementy diety lub naturalne środki wspomagające zdrowie psychiczne. 

Chociaż zioła wydają nam się bezpiecznym rozwiązaniem, warto pamiętać, że mogą mieć działanie psychoaktywne i wchodzić interakcje z niektórymi psychotropami.

Ważne jest, aby przed rozpoczęciem stosowania jakichkolwiek ziół w połączeniu z psychotropami skonsultować się z lekarzem. 

Niektóre zioła mogą mieć działanie podobne do leków psychotropowych, co może prowadzić do nasilenia efektów ubocznych lub interakcji niepożądanych. 

Na przykład, dziurawiec jest znany z potencjalnej interakcji z niektórymi lekami przeciwdepresyjnymi, przeciwlękowymi i przeciwpadaczkowymi, co może zmieniać ich skuteczność lub zwiększać ryzyko działań niepożądanych.

Zespół serotoninowy

Zespół serotoninowy, to rzadka, ale potencjalnie groźna reakcja na nadmiar serotoniny w organizmie. 

Serotonina jest neuroprzekaźnikiem, który odgrywa ważną rolę w regulacji nastroju, snu, apetytu i innych funkcji neurologicznych.

Zespół serotoninowy może wystąpić, gdy organizm ma zbyt dużą ilość serotoniny lub gdy leki lub suplementy zwiększają stężenie serotoniny w mózgu. 

Czynniki, które mogą przyczyniać się do wystąpienia zespołu serotoninowego, to m.in. jednoczesne stosowanie kilku leków zwiększających poziom serotoniny, nadmierna dawka leków, interakcje między różnymi lekami lub suplementami i ziołami, a także indywidualna wrażliwość organizmu.

Objawy zespołu serotoninowego mogą być różnorodne i obejmować pobudzenie, nadmierne pocenie się, drżenie, zwiększone napięcie mięśniowe, niepokój, splątanie, zaburzenia snu, nudności, wymioty i zaburzenia rytmu serca. 

W niektórych przypadkach zespół serotoninowy może prowadzić do stanu zagrożenia życia i wymaga natychmiastowej interwencji medycznej.

Skutki uboczne psychotropów

Leki psychotropowe, w tym przeciwdepresyjne, mogą powodować działania niepożądane, choć nie wszyscy pacjenci ich doświadczają.

Ich rodzaj i nasilenie zależą od konkretnego leku oraz indywidualnej reakcji organizmu.

Najczęstsze działania niepożądane:

• Objawy fizyczne: suchość w ustach, zawroty głowy, niewyraźne widzenie, zaparcia, zmęczenie, nudności, przyrost masy ciała.
• Objawy neurologiczne: drętwienie, bezsenność.
• Objawy emocjonalne: niepokój, zmiany nastroju.
• Problemy seksualne: zmniejszone libido, trudności w osiąganiu satysfakcji.

Rzadkie, ale poważniejsze działania niepożądane:

• Myśli samobójcze.
• Reakcje alergiczne.
• Drgawki.
• Zespół serotoninowy (stan wymagający pilnej pomocy medycznej).
• Objawy manii w przypadku niektórych zaburzeń.

Jak radzić sobie z działaniami niepożądanymi?

1. Bądź w kontakcie z lekarzem: Jeśli zauważysz jakiekolwiek niepokojące objawy, natychmiast skonsultuj się z lekarzem. Specjalista może:
   • Zmniejszyć dawkę.
   • Zmienić lek na inny.
   • Zalecić kontynuowanie leczenia, jeśli działania niepożądane są łagodne i mogą ustąpić z czasem.
2. Podziel się swoją historią zdrowia: Przed rozpoczęciem leczenia poinformuj lekarza o wszelkich schorzeniach, takich jak choroby serca, cukrzyca czy nadciśnienie, aby upewnić się, że lek nie wpłynie negatywnie na Twoje zdrowie.
3. Monitoruj swoje samopoczucie emocjonalne: Jeśli leki sprawiają, że „nie czujesz się sobą” lub nastrój się pogarsza, koniecznie powiedz o tym lekarzowi. Możliwe, że konieczna będzie zmiana terapii.
4. Cierpliwość i obserwacja: Niektóre działania niepożądane mogą ustąpić z czasem, gdy organizm przyzwyczai się do leku.

Dlaczego warto?

Mimo możliwości wystąpienia działań niepożądanych, leki psychotropowe często przynoszą znaczącą poprawę jakości życia, regulując emocje i pomagając w radzeniu sobie z trudnościami psychicznymi.

Kluczem do bezpiecznego i skutecznego leczenia jest ścisła współpraca z lekarzem i regularne monitorowanie swojego stanu zdrowia.

Jak długo można brać leki psychotropowe?

Długość leczenia lekami psychotropowymi zależy od rodzaju zaburzenia, indywidualnych potrzeb pacjenta oraz odpowiedzi organizmu na terapię.

W wielu przypadkach leczenie trwa długo, a czasem przez całe życie (np. w przypadku zaburzeń psychicznych wymagających stałej kontroli, takich jak depresja czy zaburzenia afektywne dwubiegunowe).

• W przypadku depresji: Leki psychotropowe są zazwyczaj stosowane przez kilka miesięcy, a czasami dłużej. W niektórych przypadkach lekarz może zalecić ich długotrwałe stosowanie, aby zapobiec nawrotom depresji.
• W przypadku zaburzeń lękowych: Leki psychotropowe mogą być stosowane przez okres kilku miesięcy lub dłużej, w zależności od intensywności objawów.
• Przy zaburzeniach psychotycznych: Leczenie może trwać dłużej, a niekiedy wymaga długotrwałego stosowania leków przeciwpsychotycznych.

Zalecane jest, aby nie przerywać leczenia samodzielnie.

Zmniejszenie dawki lub zaprzestanie stosowania leków powinno odbywać się wyłącznie pod kontrolą lekarza, aby uniknąć nawrotów objawów lub niepożądanych reakcji.

Test na depresję

3 mity na temat leków psychotropowych

Psychotropy są szeroko stosowane w leczeniu różnych zaburzeń psychicznych. 

Niestety, krążą wokół nich liczne mity, które mogą prowadzić do nieporozumień i nieodpowiednich przekonań. 

Poniżej przedstawiamy trzy popularne mity o psychotropach, które warto rozwiać.

Jeśli raz weźmiesz, już zawsze będziesz musiał

To jedno z najczęstszych przekonań, które często rodzi obawy i lęki wśród pacjentów. 

W rzeczywistości większość psychotropów stosowanych w leczeniu zaburzeń psychicznych, takich jak leki przeciwdepresyjne czy przeciwlękowe, nie wywołuje uzależnienia fizycznego czy pragnienia zażywania ich dla przyjemności. 

Oczywiście, istnieje ryzyko uzależnienia od niektórych substancji psychotropowych, takich jak niektóre leki nasenne czy przeciwbólowe, jednak ich stosowanie jest ściśle kontrolowane przez lekarza, który monitoruje dawkowanie i czas trwania terapii.

Dużo rzadziej zdarza się sytuacja, w której pacjent ma wskazanie do przyjmowania psychotropów dożywotnio – jeśli taka sytuacja nastąpi, to znaczy, że jest to optymalne rozwiązanie dla jego indywidualnego stanu i dzięki temu można zapanować nad objawami negatywnie wpływającymi na życie pacjenta (np. terapia lekiem przeciwpsychotycznym w przypadku schizofrenii).

Leki psychotropowe zmienią Twoją osobowość

Innym popularnym mitem jest przekonanie, że psychotropy zmieniają prawdziwą tożsamość osoby, sprawiając, że zmienia się ona w kogoś zupełnie innego. 

Prawda jest zupełnie przeciwna – leki psychotropowe mają na celu regulację zaburzeń psychicznych, przywracając równowagę neurochemiczną w mózgu. 

Ich zadaniem jest poprawa samopoczucia i funkcjonowania psychicznego, a nie zmiana fundamentalnych cech osobowości. 

Osoba skutecznie leczona może lepiej wyrażać samego siebie dzięki uldze od objawów, takich jak depresja, lęki czy psychoza.

Leki psychotropowe rozwiążą Twoje problemy psychiczne

Psychotropy nie są magicznym rozwiązaniem dla wszystkich problemów psychicznych. 

Psychotropy, takie jak leki przeciwdepresyjne, przeciwlękowe czy przeciwpsychotyczne, są często stosowane w leczeniu różnych zaburzeń psychicznych. 

Mają one na celu łagodzenie objawów i poprawę jakości życia pacjentów. 

Jednak ważne jest zrozumienie, że psychotropy nie są cudownym rozwiązaniem, które automatycznie rozwiązuje wszystkie problemy psychiczne.

Leczenie zaburzeń psychicznych jest procesem wieloaspektowym, który może obejmować terapię psychologiczną, zmiany stylu życia, wsparcie społeczne i inne strategie. 

Psychotropy mogą stanowić jedno z narzędzi terapeutycznych, które pomagają w regulacji neurochemii mózgu i łagodzeniu objawów, ale nie eliminują przyczyn problemów psychicznych. 

W wielu przypadkach psychotropy są stosowane w celu wspomagania terapii – pacjent, który poczuje ulgę od swoich objawów, może pełniej uczestniczyć w procesie terapeutycznym, a także szybciej i skuteczniej przygotować się do samodzielnego radzenia sobie, nawet już po odstawieniu leków.

Podsumowanie

Psychotropy mogą być skutecznymi narzędziami w leczeniu zaburzeń psychicznych, ale nie są rozwiązaniem ostatecznym. 

Współpraca z lekarzem, kompleksowe podejście do terapii i korzystanie z innych form wsparcia są kluczowe dla osiągnięcia najlepszych wyników. 

Leki psychotropowe jako część całościowego planu terapeutycznego może pomóc pacjentom uwolnić się od męczących objawów i poprawić jakość życia.

Źródła

• Nowak, G. (2009). Surowce roślinne o działaniu przeciwlękowym i antydepresyjnym. Herba Polonica, 55 (1).
• Święcicki, Ł. (2013). Praktyczne aspekty farmakoterapii lęku—pozycja opipramolu. Psychiatria, 10(2), 63-66.
• Woroń, J., & Kostka-Trąbka, E. (2005). Zaburzenia erekcji jako wynik niepożądanego działania leków. Seksuologia Polska, 3(1), 18-22.
• Moncrieff, J., Cooper, R.E., Stockmann, T. et al. The serotonin theory of depression: a systematic umbrella review of the evidence. Mol Psychiatry (2022). https://doi.org/10.1038/s41380-022-01661-0
• Berent, D., & Gałecki, P. (2013) Psychofarmakologia kobiet w ciąży, Farmakoterapia w psychiatrii i neurologii, 2013, 1, 13-19
• Witek, M., & Mosiołek, A. (2023). Fakty i mity na temat leków psychotropowych—wiedza studentów kierunków medycznych na temat leków psychotropowych. Psychiatry/Psychiatria, 20(1).
• Brushett, S., Gacesa, R., Vich Vila, A., Brandao Gois, M. F., Andreu-Sanchez, S., Swarte, J. C., … & Zhernakova, A. (2023). Gut feelings: the relations between depression, anxiety, psychotropic drugs and the gut microbiome. Gut Microbes, 15(2), 2281360.