Czy zdarzyło Ci się poczuć nagły ucisk w klatce piersiowej, zawroty głowy lub nieustanne napięcie, mimo że nie działo się nic, co mogłoby to uzasadniać?
A może miewasz trudności ze snem, czujesz zmęczenie, chociaż nic nie wskazuje na problemy zdrowotne?
Zaburzenia lękowe potrafią przybrać różne formy – od oczywistego uczucia niepokoju po zupełnie nietypowe objawy, które trudno powiązać z lękiem.
Często osoby zmagające się z zaburzeniami lękowymi nie zdają sobie sprawy, że to, co przeżywają, ma związek z ich psychiką.
Bezpłatny test online – sprawdź czy cierpisz na lękiJakie objawy daje lęk?
Lęk może manifestować się na różne sposoby, zarówno psychiczne, jak i fizyczne. Najczęstsze objawy to:
- Psychiczne: stałe uczucie niepokoju, nadmierne zamartwianie się, trudności z koncentracją, uczucie przytłoczenia, drażliwość, strach przed utratą kontroli.
- Fizyczne: kołatanie serca, uczucie ucisku w klatce piersiowej, duszności, pocenie się, drżenie rąk, bóle głowy, napięcie mięśni, zawroty głowy, bóle brzucha, problemy ze snem.
Nietypowe objawy lęku obejmują m.in. zaburzenia widzenia, uczucie derealizacji (jakby otoczenie było nierealne), dzwonienie w uszach czy nagłe problemy z trawieniem.
Dla wielu osób najgorszym doświadczeniem są nagłe ataki paniki, które przypominają zawał serca.
Objawy takie jak przyspieszone tętno, ból w klatce piersiowej, uczucie duszenia się czy uczucie utraty kontroli są ekstremalnie przerażające.
Innym trudnym do zniesienia aspektem jest przewlekły lęk – nieustanne napięcie i niepokój, które odbierają radość życia i uniemożliwiają normalne funkcjonowanie.
Niektórzy zmagają się również z objawami fizycznymi, które są bolesne lub wyczerpujące, np. migrenami czy przewlekłym zmęczeniem.
Po czym poznać zaburzenia lękowe?
Zaburzenie lękowe można rozpoznać, gdy:
- Lęk trwa dłużej niż kilka tygodni i utrudnia codzienne funkcjonowanie.
- Objawy lęku są nieproporcjonalne do sytuacji, która je wywołuje.
- Osoba doświadcza objawów fizycznych, których nie można wytłumaczyć problemami zdrowotnymi.
- Lęk powoduje unikanie określonych sytuacji, miejsc lub ludzi.
Diagnozę powinien postawić specjalista, ale jeśli odczuwasz powyższe objawy, warto rozważyć konsultację psychologiczną.
Jak zachowuje się osoba z zaburzeniami lękowymi?
Osoby z zaburzeniami lękowymi mogą unikać miejsc lub sytuacji, które kojarzą się im z niepokojem, np. tłumów, rozmów z nieznajomymi, podróży czy publicznych wystąpień.
Mogą wydawać się zamknięte w sobie, nadmiernie czujne, łatwo rozdrażnione lub nieobecne (zamknięte w swoich myślach).
Często podejmują działania, by zminimalizować ryzyko wywołania lęku, np. wielokrotnie sprawdzają, czy drzwi są zamknięte, unikają ryzykownych sytuacji lub kompulsywnie szukają informacji na temat swoich objawów.
Podaruj terapię w prezencieJak czuje się osoba z zaburzeniami lękowymi?
Osoby z zaburzeniami lękowymi często opisują swoje uczucia jako:
- Nieustanne napięcie, jakby „coś złego miało się wydarzyć”.
- Uczucie bezradności i braku kontroli nad własnym życiem.
- Zmęczenie emocjonalne i fizyczne, wynikające z ciągłego stanu czuwania.
- Strach, który czasem nie ma konkretnego źródła, ale jest paraliżujący.
Co boli przy zaburzeniach lękowych?
Lęk dosłownie może „boleć” – fizyczne objawy towarzyszące zaburzeniom lękowym obejmują na przykład:
- Bóle głowy spowodowane napięciem mięśni.
- Ucisk w klatce piersiowej, który przypomina problemy z sercem.
- Bóle brzucha związane z problemami trawiennymi.
- Bóle mięśni i pleców wynikające z długotrwałego napięcia (może to też prowadzić pośrednio do innych problemów, takich jak bruksizm).
Dodatkowo osoby z lękiem mogą odczuwać ból psychiczny – frustrację, smutek i poczucie osamotnienia.
Jak wygląda atak lękowy?
Atak lękowy to nagłe, intensywne uczucie strachu, które często pojawia się bez wyraźnego powodu. Objawy obejmują:
- Przyspieszone bicie serca (czasem tak silne, że są mylone z zawałem).
- Uczucie duszenia się lub brak powietrza.
- Drżenie rąk, pocenie się, zawroty głowy.
- Uczucie odrealnienia, jakby ciało i otoczenie były nierealne.
- Strach przed śmiercią, utratą kontroli lub „zwariowaniem”.
Atak trwa zazwyczaj od kilku do kilkunastu minut, ale jego skutki mogą być odczuwalne przez wiele godzin.
Z czym można pomylić stany lękowe?
Stany lękowe często są mylone z:
- Chorobami serca, np. zawałem, z powodu bólu w klatce piersiowej i kołatania serca.
- Migrenami lub napięciowymi bólami głowy.
- Zaburzeniami żołądkowo-jelitowymi, takimi jak zespół jelita drażliwego (IBS).
- Chorobami neurologicznymi, np. stwardnieniem rozsianym, z powodu zawrotów głowy czy drętwienia kończyn.
- Problematyką endokrynologiczną, np. nadczynnością tarczycy.
Czy zaburzenia lękowe to choroba psychiczna?
Tak, zaburzenia lękowe są klasyfikowane jako zaburzenia psychiczne w systemach diagnostycznych, takich jak DSM-5 i ICD-11.
Jednak warto podkreślić, że są one bardzo powszechne i możliwe do skutecznego leczenia.
Nie oznaczają „szaleństwa” – są wynikiem reakcji organizmu na stres, predyspozycji genetycznych oraz wielu innych czynników.
Terapia i, jeśli konieczne, farmakoterapia mogą znacząco poprawić jakość życia osób zmagających się z tym problemem.
Źródła
- Pawlik, M. M., Wojda, M., & Kostrzewa-Janicka, J. (2023). Bruksizm w wieku rozwojowym–etiologia, objawy, diagnostyka i leczenie. PROTETYKA STOMATOLOGICZNA, 73(1), 74-80.
- Citkowska-Kisielewska, A., Rutkowski, K., Sobański, J., Dembińska, E., & Mielimąka, M. (2019). Objawy lękowe w zaburzeniu obsesyjno-kompulsyjnym iw zaburzeniu lękowym uogólnionym. Psychiatria Polska, 53(4).
- Muhammad, F., & Al-Ahmadi, S. (2022). Human state anxiety classification framework using EEG signals in response to exposure therapy. PloS one, 17(3), e0265679. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0265679
Dowiedz się więcej:
- Zaburzenia lękowe – klasyfikacja, objawy, przyczyny i leczenie
- Stany lękowe: objawy, przyczyny i leczenie
- Objawy nerwicy – jak rozpoznać nerwicę
- Psychoterapia w nerwicy lękowej
- Jak wygląda początek nerwicy?
- Jak wygląda atak nerwicy?
- Silna nerwica: objawy neurologiczne
