
Czy zastanawiasz się, czym jest bulimia i jak sobie z nią poradzić?
A może martwisz się o kogoś bliskiego, kto zmaga się z tym problemem?
Bulimia to nie tylko zaburzenie odżywiania – to także sygnał głębszych trudności emocjonalnych, które wymagają zrozumienia i wsparcia.
W tym artykule wyjaśnimy, czym dokładnie jest bulimia, jakie są jej przyczyny, objawy i jak wygląda proces leczenia, aby pomóc Ci odnaleźć drogę do zdrowia.
Gdy jedzenie staje się problemem – zaburzenia odżywiania
Jedzenie to jedna z podstawowych potrzeb fizjologicznych człowieka.
Musimy jeść, by przeżyć.
Musimy jeść także po to, by czuć się dobrze oraz żeby utrzymać organizm i psychikę w zdrowiu.
Jednak zdarza się, że ta podstawowa życiowa potrzeba staje się częścią głębokiego problemu.
Zaburzenia odżywiania to grupa zaburzeń, których cechą charakterystyczną są nieprawidłowości w zachowaniach związanych z odżywianiem, które skutkują cierpieniem i negatywnymi skutkami zdrowotnymi.
Wśród zaburzeń odżywiania rozpoznaje się:
- pica (spożywanie substancji nieprzeznaczonej do jedzenia, np. włosów),
- zaburzenia polegające na unikaniu/ograniczaniu przyjmowania pokarmu,
- jadłowstręt psychiczny (znany także jako anoreksja),
- bulimię,
- zaburzenia objadania się.
Bulimia – na czym polega to zaburzenie?
Bulimia, znana także jako bulimia psychiczna, to poważne zaburzenie odżywiania, które wynika z niskiej samooceny i negatywnego postrzegania własnego ciała.
Osoby zmagające się z bulimią doświadczają cyklicznych epizodów niekontrolowanego objadania się, po których podejmują działania mające „zrekompensować” nadmiar spożytego jedzenia, takie jak wywoływanie wymiotów czy intensywne ćwiczenia fizyczne.
Głównym problemem u osób z bulimią jest silne niezadowolenie ze swojego ciała – jego wagi, kształtu czy wymiarów.
To poczucie dyskomfortu i wstydu staje się punktem wyjścia do zachowań, które mogą prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, zarówno fizycznych, jak i emocjonalnych.
Anoreksja a bulimia – różnice
Anoreksja, czyli jadłowstręt psychiczny, jest zaburzeniem, które często bywa mylone z bulimią.
Oba te zaburzenia odżywiania mają pewne wspólne cechy, takie jak zniekształcony obraz własnego ciała, ale różnią się one pod względem zachowań związanych z jedzeniem.
Osoby z anoreksją znacząco ograniczają spożycie pokarmu, starając się schudnąć.
Często stosują ekstremalne diety, głodówki, środki przeczyszczające lub nadmierne ćwiczenia fizyczne.
Z kolei osoby z bulimią mają tendencję do objadania się – spożywają w krótkim czasie ogromne ilości jedzenia, a następnie podejmują działania mające na celu „pozbycie się” nadmiaru pokarmu, takie jak wywoływanie wymiotów czy stosowanie środków przeczyszczających, aby uniknąć przyrostu masy ciała.
Główna różnica między tymi dwoma zaburzeniami polega na tym, że bulimia wiąże się z epizodami objadania się, w trakcie których osoba czuje, że traci kontrolę nad ilością spożywanego jedzenia.
Dla osób z anoreksją jedzenie jest często postrzegane jako coś, czego należy unikać, a kontrolowanie wagi staje się obsesją.
Po czym rozpoznać bulimię? Objawy bulimii
Kiedy podejrzewa się u danej osoby bulimię, należy pamiętać, że sama waga może nie być najlepszym wskaźnikiem zaburzenia.
Osoba chora na bulimię może mieć nadwagę lub niedowagę, a także może mieć normalną wagę – istotne jest to, jak osoba chora sama postrzega swoją wagę, a nie jaka ta waga obiektywnie jest.
Podczas procesu diagnozy bulimii zwraca się uwagę przede wszystkim na następujące objawy:
- Negatywna ocena własnego ciała, szczególnie w odniesieniu do wagi, która jest postrzegana jako zbyt wysoka.
- Epizody objadania się, w trakcie których osoba spożywa w krótkim czasie większe niż zwykle porcje jedzenia, często czując, że nie ma kontroli nad tym procesem.
- Działania kompensacyjne mające na celu zapobieżenie przyrostowi masy ciała po objadaniu się. Przykładem mogą być: wywoływanie wymiotów, stosowanie środków przeczyszczających lub korzystanie z lewatywy.
Ponadto bulimii często towarzyszą:
- nadmierne zaabsorbowanie wagą i wyglądem,
- ogromne zaangażowanie w sprawność fizyczną,
- poczucie winy z powodu jedzenia,
- wahania nastroju,
- zaburzenia miesiączkowania u dziewcząt i kobiet,
- bóle gardła,
- osłabienie organizmu, przekrwione oczy, krwawiące dziąsła,
- uszkodzone szkliwo zębów,
- zgaga.
Jak rozpoznać bulimię u siebie lub bliskiej osoby?
Bulimię można rozpoznać po powtarzających się epizodach objadania się, którym towarzyszą próby pozbycia się jedzenia, np. poprzez wymioty, stosowanie środków przeczyszczających czy nadmierne ćwiczenia fizyczne.
Osoba z bulimią często ukrywa swoje zachowania, odczuwa silne poczucie winy po jedzeniu i ma negatywny obraz własnego ciała.
Mogą pojawić się również problemy zdrowotne, takie jak zniszczone szkliwo zębów, bóle gardła czy odwodnienie.
Jeśli zauważysz takie objawy, warto delikatnie porozmawiać z bliską osobą i zachęcić ją do poszukiwania pomocy.
Ukryta choroba
Należy pamiętać, że choć objawy bulimii mogą wydawać nam się oczywiste, to często są bardzo trudne do wykrycia, ponieważ osoba chora robi wszystko, aby je przed światem zataić.
Może być to spowodowane wstydem, lękiem przed oceną lub jeszcze innymi powodami.
Z tego powodu niezwykle ważna, szczególnie w przypadku młodych osób, jest uważność rodziców lub innych opiekunów.
Także w przypadku osób dorosłych, to partnerzy lub najbliższa rodzina często są tymi, którzy mogą zareagować jako pierwsi.
Kto najczęściej choruje na bulimię?
Bulimia dotyka około 3% kobiet i 1% mężczyzn.
Choć kiedyś uważano, że są to zaburzenia dotyczące głównie młodych kobiet z krajów zachodnich, dziś wiemy, że mogą dotyczyć osób w każdym wieku, zarówno kobiet, jak i mężczyzn, na całym świecie.
Zaburzenia odżywiania są bardzo poważne i mogą zagrażać zdrowiu, a nawet życiu.
Osoby z anoreksją lub bulimią mają nawet pięciokrotnie wyższe ryzyko przedwczesnej śmierci.
Jeśli zauważasz u siebie lub bliskiej osoby niepokojące objawy, nie wahaj się szukać pomocy.
Leczenie naprawdę może pomóc i dać szansę na powrót do zdrowia.
Pamiętaj, że nie jesteś z tym sam i wsparcie jest dostępne.
Pomoc psychologicznaPowikłania nieleczonej bulimii
Bulimia to choroba, która wpływa zarówno na psychikę, jak i na ciało.
Jeśli nie jest leczona, może prowadzić do innych problemów, takich jak depresja, stany lękowe, a nawet myśli samobójcze.
Dlatego tak ważne jest, żeby nie ignorować objawów i szukać pomocy.
Bulimia może też poważnie szkodzić zdrowiu fizycznemu.
Częste napady objadania się i próby ich „naprawienia”, np. przez wymioty czy środki przeczyszczające, mocno obciążają organizm.
Oto niektóre skutki:
- osłabienie i niedożywienie,
- ból gardła i przewlekły kaszel,
- problemy z zębami, takie jak ubytki czy nadwrażliwość,
- odwodnienie,
- bóle brzucha, zaparcia lub biegunki,
- opuchlizna w okolicach szczęki,
- kłopoty z sercem, które mogą prowadzić nawet do zawału.
Te problemy pokazują, jak ważne jest szybkie działanie.
Im wcześniej zacznie się leczenie, tym większa szansa, że organizm i psychika wrócą do pełni zdrowia.
Czy bulimia może prowadzić do śmierci?
Niestety tak.
Bulimia niesie ze sobą poważne zagrożenia zdrowotne, takie jak zaburzenia pracy serca, odwodnienie czy uszkodzenia narządów wewnętrznych, które mogą być śmiertelne.
Osoby z bulimią są również bardziej narażone na depresję i myśli samobójcze.
Wczesne rozpoznanie i leczenie mogą zapobiec tym tragicznym konsekwencjom.
Przyczyny bulimii
Dokładne przyczyny bulimii nie są znane, ale istnieje wiele czynników, które mogą odgrywać kluczową rolę w rozwoju tego zaburzenia.
Za poważny czynnik rozwoju bulimii uważa się środowisko, narzucone w nim normy i ideały.
Ryzyko bulimii jest zwiększone, jeśli osoba przyswoi sobie za wzór piękna wyidealizowaną, szczupłą sylwetkę.
Nie bez znaczenia są w tym przypadku kultura masowa i social media.
Traumatyczne doświadczenia, takie jak doświadczenie przemocy seksualnej lub fizycznej także zwiększa ryzyko wystąpienia bulimii.
Nie bez wpływu są także czynniki genetyczne i fizjologiczne – takie jak otyłość w dzieciństwie, wczesne dojrzewanie, posiadanie wśród bliskich krewnych osób chorych na zaburzenia odżywiania.
Czy bulimię można wyleczyć?
W leczeniu bulimii powszechnie zaleca się leki przeciwdepresyjne, a czasem również inne leki psychotropowe.
Pamiętaj, że o włączeniu leków do terapii, o ich dawce i terminie odstawienia decyduje wykwalifikowany lekarz.
Istotną formą pomocy i leczenia depresji jest psychoterapia, która skupia się na przyczynie, czyli na zaburzonym obrazie własnego ciała.
Jedną z polecanych form terapii w przypadku bulimii jest psychoterapia poznawczo-behawioralna.
Ta forma terapii pomoże rzucić wyzwanie negatywnemu myśleniu i podejściu do jedzenia, jednocześnie ucząc zdrowszych sposobów podejścia do diety i utrzymania zdrowia.
Czy bulimia jest chorobą psychiczną?
Tak, bulimia jest zaburzeniem psychicznym i należy do kategorii zaburzeń odżywiania.
Jej podstawą są trudności emocjonalne, niska samoocena, negatywny obraz własnego ciała oraz problemy z radzeniem sobie ze stresem czy emocjami.
Choć ma również poważne skutki fizyczne, jej przyczyny leżą w psychice, dlatego kluczowe jest leczenie pod okiem specjalisty.
Więcej o chorobie psychicznejJak wygląda leczenie bulimii u specjalisty?
Skuteczne leczenie bulimii zwykle obejmuje terapię psychologiczną, np. terapię poznawczo-behawioralną, która pomaga zmienić negatywne wzorce myślenia i zachowania.
Czasem potrzebne są leki wspierające leczenie, np. antydepresanty.
Ważnym elementem jest również wsparcie dietetyka, który pomaga w odbudowaniu zdrowych nawyków żywieniowych.
Leczenie wymaga systematyczności i zaangażowania, ale z pomocą specjalistów możliwe jest wyzdrowienie.
Czy bulimię można wyleczyć samodzielnie?
To choroba, która wymaga profesjonalnego wsparcia, ponieważ jej przyczyny leżą głęboko w psychice, a nie tylko w zachowaniach związanych z jedzeniem.
Możesz wspierać leczenie, otaczając się zaufanymi osobami, edukując się na temat bulimii i próbując budować zdrową relację ze swoim ciałem, ale kluczowe jest skorzystanie z pomocy terapeuty i innych specjalistów.
Samopomoc osoby z bulimią
Zaburzenia odżywiania, takie jak bulimia, wymagają profesjonalnej pomocy.
Samodzielne poradzenie sobie z tym problemem jest bardzo trudne, ale to nie znaczy, że nie możesz podjąć pierwszych kroków, które wesprą Twoje leczenie.
Podstawą bulimii jest często negatywne postrzeganie własnego ciała.
Dlatego ważne jest, żebyś zaczął pracę nad akceptacją siebie i budowaniem przyjaznej relacji ze swoim ciałem.
To proces, który wymaga czasu i wsparcia, ale jest możliwy.
Nie musisz przechodzić przez to sam.
Rodzina, przyjaciele, a nawet grupy wsparcia online mogą być dla Ciebie ogromnym oparciem.
Rozmowa z kimś, kto Cię rozumie, może dać Ci siłę, której potrzebujesz w trudniejszych chwilach.
Spróbuj też znaleźć zdrowe sposoby na radzenie sobie ze stresem.
Może to być spacer, ulubiona książka, rysowanie albo cokolwiek, co sprawia Ci przyjemność i pomaga się odprężyć.
Warto także dowiedzieć się jak najwięcej o bulimii.
Im lepiej zrozumiesz, co dzieje się w Twoim ciele i umyśle, tym łatwiej będzie Ci z tym walczyć.
Czytaj, oglądaj materiały edukacyjne, bierz udział w warsztatach albo rozmawiaj z osobami, które mogą Ci pomóc.
Pamiętaj – każdy mały krok się liczy, a Ty zasługujesz na wsparcie i zdrowie.
Nie jesteś w tym sam!
Jak pomóc osobie z bulimią?
Bycie wsparciem dla kogoś z bulimią może być wyzwaniem, ale Twoja obecność i pomoc mogą mieć ogromne znaczenie.
Oto kilka wskazówek, które mogą Ci pomóc:
Poznaj problem
Zacznij od zdobycia wiedzy na temat bulimii – jej objawów i przyczyn.
To pomoże Ci zrozumieć, przez co przechodzi bliska Ci osoba, i lepiej reagować na jej potrzeby.
Zachęcaj do profesjonalnej pomocy
Bulimia to poważne zaburzenie, które wymaga wsparcia specjalistów.
Pomóż bliskiej osobie zrobić pierwszy krok w kierunku leczenia – zachęcaj ją do rozmowy z lekarzem, psychologiem lub terapeutą.
Możesz zaoferować, że pójdziesz z nią na wizytę, jeśli tego potrzebuje.
Unikaj krytyki i presji
Pamiętaj, że słowa mają ogromną moc.
Unikaj komentarzy, które mogą być bolesne, takich jak:
- „Przesadzasz, wyglądasz już na za chudą.”
- „Twoje zęby są zniszczone, musisz przestać wymiotować.”
Zamiast tego skup się na okazywaniu wsparcia i zrozumienia.
Twórz bezpieczną przestrzeń
Osoby zmagające się z bulimią często czują się osądzone lub niezrozumiane.
Staraj się:
- Uważnie słuchać, bez przerywania i oceniania.
- Być cierpliwym, bo proces leczenia może być długi.
- Zachęcać do rozmowy, ale nie naciskać, jeśli osoba nie jest gotowa.
Unikaj kontrolowania
Chociaż możesz mieć dobre intencje, staraj się nie:
- Namawiać do jedzenia więcej lub mniej.
- Krytykować wagi ani wyglądu.
- Wywierać presji, żeby podejmowała intensywne ćwiczenia fizyczne.
Drobne gesty mają znaczenie
Jeśli masz możliwość, możesz pomóc w praktyczny sposób, np. przygotowując zdrowe posiłki lub oferując wspólne spędzanie czasu w spokojny sposób, który odciąży bliską osobę od stresu.
Zadbaj o siebie
Pomaganie komuś z bulimią może być emocjonalnie wyczerpujące.
Dbaj o swoje potrzeby i zdrowie psychiczne, aby mieć siłę wspierać bliską osobę bez uszczerbku na swoim dobrostanie.
Pamiętaj, że Twoja cierpliwość, zrozumienie i gotowość do wsparcia mogą być dla bliskiej osoby bezcenne na drodze do zdrowia.
Podsumowanie
Bulimia, to zaburzenie odżywiania charakteryzujące się objadaniem się, po którym następuje kompensacyjne przeczyszczanie lub inne metody mające na celu uniknięcie przyrostu masy ciała lub złagodzenie objawów fizycznych odczuwanych po objadaniu się.
Oczyszczanie zwykle obejmuje wymioty, ale może również obejmować stosowanie środków przeczyszczających, nadmierne ćwiczenia lub post.
Podobnie jak w przypadku innych zaburzeń odżywiania, osoby cierpiące na bulimię często ukrywają swoją chorobę ze względu na poczucie wstydu lub poczucia winy z powodu swojego zachowania.
Mogą dołożyć wszelkich starań, aby ukryć swoje objawy, co może spowodować, że rodzina i przyjaciele nie zauważą oznak problemu.
W przypadku leczenia bulimii niezwykle ważne jest wsparcie emocjonalne najbliższych i jak najszybsze zgłoszenie się po pomoc specjalistów.
Źródła
- American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5th ed.).
- Koreshe, E., Paxton, S., Miskovic-Wheatley, J. et al. Prevention and early intervention in eating disorders: findings from a rapid review. J Eat Disord 11, 38 (2023). https://doi.org/10.1186/s40337-023-00758-3
- Dycht, M., & Marszałek, L. (2011). Mass media i reklama a choroby cywilizacyjne: anoreksja i bulimia. Seminare. Poszukiwania naukowe, 30, 147-158.
- Osińska, A., Mozol-Jursza, M., Tyszkiewicz-Nwafor, M., Słopień, A., & Paszyńska, E. (2016). Bulimia psychiczna–rozpowszechnienie, objawy i leczenie z uwzględnieniem aspektu stomatologicznego. Pediatria i Medycyna Rodzinna, 3(12), 276-284.
- Komorowska-Szczepańska, W., Hansdorfer-Korzon, R., Barna, M., Plata, A., & Podgórska, M. (2016). Bulimia psychiczna jako problem interdyscyplinarny.
- Svaldi, J., Schmitz, F., Baur, J., Hartmann, A. S., Legenbauer, T., Thaler, C., … & Tuschen-Caffier, B. (2019). Efficacy of psychotherapies and pharmacotherapies for bulimia nervosa. Psychological medicine, 49(6), 898-910.
- Mohajan, D., & Mohajan, H. K. (2023). Bulimia Nervosa: A Psychiatric Problem of Disorder. Innovation in Science and Technology, 2(3), 26-32.
- Van Eeden, A. E., Van Hoeken, D., & Hoek, H. W. (2021). Incidence, prevalence and mortality of anorexia nervosa and bulimia nervosa. Current opinion in psychiatry, 34(6), 515-524.
1 komentarz "Bulimia – objawy, przyczyny i leczenie (jak pomóc)"

Bożena
Dziękuję za cenne uwagi. Wykorzystam je, chcę wspierać znajomą, którą ma zdiagnozowaną bulimię.