„Po co światu psychoterapia” to książka znanego psychiatry: Bogdana de Barbaro.
Odpowiadamy więc na pytanie: po co światu psychoterapia?
Psychoterapia to jeden ze sposobów leczenia zaburzeń psychicznych, a także ważna forma wsparcia osób w kryzysie lub takich, które po prostu chcą poprawić swoje samopoczucie.
Jednak, czy psychoterapia naprawdę ma sens?
Po co światu psychoterapia?
Czemu służy psychoterapia?
Psychoterapia ma za zadanie nie tylko leczenie konkretnych problemów psychicznych czy emocjonalnych, ale również wsparcie człowieka w kryzysie i w procesie rozwoju osobistego.
Jest to przestrzeń, w której można zgłębiać własne uczucia, myśli i zachowania, odkrywać korzenie swoich problemów oraz sposoby ich rozwiązania.
Psychoterapia umożliwia głębsze zrozumienie siebie i swoich relacji z innymi, co pozwala na skuteczniejsze radzenie sobie z trudnościami życiowymi.
Najważniejsze zastosowania psychoterapii, to:
- leczenie zaburzeń psychicznych: psychoterapia (szczególnie w połączeniu z lekami) jest skutecznym sposobem leczenia lub łagodzenia objawów zaburzeń psychicznych, takich jak depresja, zaburzenia lękowe, czy zaburzenia odżywiania.
- wsparcie w kryzysie: psychoterapeuta może stanowić nieocenione profesjonalne wsparcie dla osoby w kryzysie, na przykład podczas żałoby, rozwodu, czy innych trudności życiowych.
- rozwój umiejętności: gabinet psychoterapeutycznym jest odpowiednim miejscem dla osób, szukających miejsca do nauki asertywności, rozwijania inteligencji emocjonalnej, czy umiejętności komunikacji oraz rozwiązywania konfliktów.
- wsparcie w samodzielnym radzeniu sobie: psychoterapeuta nie rozwiązuje problemów swoich podopiecznych, ale pomaga im nauczyć sobie samodzielnie radzić ze swoimi problemami, na przykład poprzez naukę nowych umiejętności, czy omówienie różnych typów strategii rozwiązania problemu.
- część drogi do porzucenia nałogu: osoby uzależnione od różnych substancji (np. alkoholu, narkotyków, leków) lub czynności (np. seksu, hazardu) zazwyczaj borykają się z głębokim problemem u źródła – praca nad nim podczas psychoterapii, a także wsparcie w walce z nałogiem (np. podczas grup wsparcia) to skuteczne metody wspierania porzucania nałogu.
- wsparcie partnerów lub całej rodziny: psychoterapia nie zawsze musi być indywidualnym rozwiązanie – istnieją formy terapii dedykowane na przykład partnerom lub całej rodzinnie (albo innej grupie), podczas których członkowie tych społeczności uczą się budować lepsze relacje, wzajemnie się rozumieć, rozwiązywać konflikty i „uzdrawiać” zależności między sobą.
- wsparcie w rozwoju osobistym i samorealizacji: psychoterapia może być użyteczna dla osób poszukujących rozwoju osobistego, zwiększenia samoświadomości i samorealizacji. Pomaga odkryć własne wartości, wzmocnić wiarę w siebie, odnaleźć cele życiowe oraz rozwijać swój potencjał.
Czy psychoterapia ma sens? Jaka jest skuteczność psychoterapii?
Skuteczność psychoterapii była (i wciąż jest) obiektem nieustannych badań.
Do tej pory ich wyniki jednoznacznie wskazują, że psychoterapia skutecznie pomaga.
Oto garść informacji na temat skuteczności psychoterapii:
- najważniejsza jest relacja: relacja terapeutyczna (czyli relacja między psychoterapeutą a osobą leczoną) jest jednym z najważniejszych czynników skuteczności psychoterapii,
- psychoterapia przynosi wiele dobrego: psychoterapia zmniejsza zachorowalność na różne choroby i śmiertelność; poprawia funkcjonowanie w pracy; i zmniejsza liczbę hospitalizacji psychiatrycznych.
- psychoterapia wyposaża w umiejętności: psychoterapia uczy pacjentów umiejętności życiowych, które utrzymują się także po zakończeniu leczenia.
- terapia skuteczniejsza od leków: chociaż w niektórych przypadkach leki są konieczne, badania pokazują, że połączenie leków i psychoterapii jest często najskuteczniejsze w leczeniu depresji i lęku. Efekty psychoterapii są często porównywalne lub lepsze niż efekty samego leczenia farmakologicznego tych samych zaburzeń (i to bez ryzyka nieprzyjemnych skutków ubocznych).
- dowody na skuteczność psychoterapii są przytłaczające: metaanalizy setek badań wyników leczenia z udziałem tysięcy dzieci, młodzieży i dorosłych pacjentów z szeroką gamą problemów pokazują jednoznacznie, że psychoterapia działa.
- pozytywne efekty psychoterapii są widoczne także podczas obrazowania mózgu: zmiany zachodzące podczas interwencji psychoterapeutycznych mogą prowadzić do normalizacji funkcjonalnej aktywności mózgu na poziomie globalnym.
Podsumowując, nie ma wątpliwości co do skuteczności psychoterapii samej w sobie.
Mimo to, nieustannie prowadzone są badania naukowe w celu rozwijania tej dyscypliny i skuteczniejszego stosowania technik terapeutycznych w konkretnych przypadkach (np. konkretnych zaburzeniach).
Dowiedz się więcej:
- Na czym polega psychoterapia?
- Jakie są nurty psychoterapii?
- Psycholog a psychiatra i psychoterapeuta – czym się różnią i do kogo się zgłosić?
- Dobry psychoterapeuta – jak go znaleźć i rozpoznać?
Źródła
- Beauregard, M. (2014). Functional neuroimaging studies of the effects of psychotherapy. Dialogues in Clinical Neuroscience, 16(1), 75–81.
- Gaskell C, Simmonds-Buckley M, Kellett S, Stockton C, Somerville E, Rogerson E, Delgadillo J. The Effectiveness of Psychological Interventions Delivered in Routine Practice: Systematic Review and Meta-analysis. Adm Policy Ment Health. 2023 Jan;50(1):43-57