Czy zdarza Ci się odczuwać nieustanne napięcie, jakbyś każdego dnia nosił ciężar, którego nie możesz zrzucić?
Lęk, który odbiera Ci radość życia, nie pozwala zasnąć, a Twoje serce bije jak szalone przy najmniejszym stresie?
To może być nerwica. Ale nie martw się – istnieją sprawdzone sposoby na to, jak leczyć nerwicę i odzyskać spokój.
W tym artykule poznasz skuteczne metody, które pomogły już tysiącom osób i za których skutecznością stoją rzetelne badania naukowe.
Czym jest nerwica – natura zaburzeń lękowych
Nerwica, nazywana również zaburzeniem lękowym, to stan, w którym nadmierny lęk i niepokój przejmują kontrolę nad codziennym życiem.
Nerwica jest jednych z najczęstszych problemów natury psychicznej. Szacuje się, że dotykają nawet ponad 20% społeczeństwa.
Choć wiele osób doświadcza sporadycznego stresu czy napięcia, osoby cierpiące na nerwicę żyją w stanie permanentnego lęku, często nie mając kontroli nad swoimi emocjami.
Charakterystyczne dla nerwicy jest to, że lęk pojawia się często bez wyraźnej przyczyny lub jest nieproporcjonalny do realnego zagrożenia.
Objawy nerwicy mogą być zarówno fizyczne, jak i psychiczne – od kołatania serca, przez drżenie ciała, po napady paniki czy nadmierne zamartwianie się.
Osoby dotknięte tym zaburzeniem często odczuwają trudności w radzeniu sobie z codziennymi obowiązkami, co może prowadzić do izolacji i obniżenia jakości życia.
Ważne jest, aby zrozumieć, że nerwica nie jest wynikiem słabości charakteru czy braku samodyscypliny.
Przyczyną nerwicy może być interakcja wielu czynników, w tym genetycznych, środowiskowych oraz psychologicznych.
Objawy nerwicy – na co zwrócić uwagę?
Nerwice, czyli zaburzenia lękowe to dość szeroka kategoria zaburzeń psychicznych.
Różne nerwice mają różne zestawy charakterystycznych objawów.
Najczęstszymi, uniwersalnymi dla wszystkich nerwic objawami są częste poczucie niepokoju i lęku oraz związane z nimi niepokojące myśli i objawy fizyczne (np. napięcie mięśniowe, szybsze bicie serca).
Objawy silnej nerwicy mogą być bardzo niepokojące i na pozór wydawać się niezwiązane ze sferą psychiczną.
Zdarza się, że nerwica wywołuje ataki paniki błędnie interpretowane jako zawał serca, zaburzenia pamięci, czy nawet myśli samobójcze.
Czy objawy nerwicy występują codziennie?
Psychika to delikatna materia, w której trudno mówić o uniwersalnych zasadach. Objawy nerwicy mogą występować codziennie, ale nie muszą.
Czasem różni się ich natężenie, innym razem ustępują na jakiś czas i powracają. Zdarza się także, że objawy zaburzeń lękowych cyklicznie pojawiają się i znikają.
Leczenie nerwicy – 7 skutecznych sposobów jak leczyć nerwicę
Istnieją trzy główne formy terapii, które mogą przynieść znaczącą ulgę w leczeniu nerwicy: farmakoterapia, psychoterapia oraz metody domowe.
Odpowiednie połączenie tych podejść dostosowane do potrzeb pacjenta z pewnością przyniesie poprawę.
Diagnozą i ustaleniem planu leczenia nerwicy zajmuje się psychiatra – to lekarz, który po dokładnym zbadaniu pacjenta zaleca dalsze kroki, takie jak przepisanie leków czy skierowanie na psychoterapię.
Z kolei psychoterapia powinna być prowadzona przez specjalistę, który ma doświadczenie w leczeniu zaburzeń lękowych.
Proces leczenia może trwać od kilku tygodni do nawet kilku lat, w zależności od indywidualnych potrzeb pacjenta.
Czas terapii zależy od wielu czynników, takich jak nasilenie objawów, cechy osobowości pacjenta czy wsparcie społeczne, które otrzymuje.
Każdy przypadek jest unikalny, dlatego leczenie zawsze jest dostosowywane do konkretnej osoby.
Sposób #1: Farmakoterapia, czyli leki na nerwicę
Często stosowane w leczeniu nerwicy są trzy grupy leków: przeciwdepresyjne, przeciwlękowe (anksjolityki) oraz benzodiazepiny.
Na polskim rynku dostępnych jest kilkadziesiąt różnych preparatów, co daje szerokie możliwości terapii i dostosowania środka leczniczego do indywidualnej sytuacji pacjenta.
Leki te są skuteczne, ale najlepsze efekty przynosi ich stosowanie w połączeniu z psychoterapią lub innymi formami wsparcia.
Leki przeciwdepresyjne modyfikują działanie komórek nerwowych, co pomaga lepiej radzić sobie z trudnymi emocjami.
Działają one na układ nerwowy, wpływając na metabolizm serotoniny, noradrenaliny oraz dopaminy – substancji odpowiedzialnych za nasze samopoczucie. Dzięki temu niwelują uczucie lęku, redukują fobie i poprawiają nastrój.
Są one szczególnie wskazane w przypadkach ciężkich zaburzeń lękowych, gdy lęk i depresja utrudniają codzienne funkcjonowanie.
Leki przeciwlękowe (anksjolityki) działają one poprzez modyfikację przekaźników nerwowych, takich jak GABA i serotonina, redukując lęk, uspokajając i rozluźniając.
Niektóre z nich działają szybko, inne wymagają dłuższego czasu, by efekty były odczuwalne. Popularne substancje to m.in. buspiron, propranolol czy hydroksyzyna.
Benzodiazepiny są skuteczne w krótkotrwałym leczeniu nasilonego lęku. Działają szybko – już po 20 minutach od zażycia – i pomagają zredukować napięcie, rozluźnić mięśnie oraz zasnąć.
Ich wadą jest jednak ryzyko uzależnienia, dlatego stosuje się je maksymalnie przez 3-4 tygodnie.
Bezpłatny test na zaburzenia lękoweSposób #2: Psychoterapia
Leczenie nerwicy to proces, który nie może opierać się wyłącznie na farmakoterapii.
Leki pomagają łagodzić objawy, jednak to psychoterapia działa na przyczynę problemu.
Współczesne metody terapeutyczne, szczególnie terapia poznawczo-behawioralna (CBT), pozwalają pacjentom nie tylko zmniejszyć objawy lękowe, ale przede wszystkim zmienić sposób myślenia i reagowania na sytuacje stresowe.
Psychoterapia oferuje pacjentowi wsparcie emocjonalne oraz przestrzeń do głębokiej pracy nad sobą.
Zmienia utrwalone, często nieświadome schematy myślowe, które napędzają błędne koło nerwicy – nieustanne skupienie na sobie, na objawach i problemach, co tylko wzmacnia lęk.
Dzięki terapii pacjent może zyskać nową perspektywę na swoje życie, zyskać narzędzia do radzenia sobie z trudnymi emocjami i przestać unikać sytuacji, które wcześniej wywoływały niepokój.
Zmiana myślenia i nawyków: każdy z nas, w trakcie życia, nabywa pewne przekonania na temat siebie i świata.
Czasami jednak te przekonania mogą być błędne – myślimy o sobie w sposób, który nas osłabia, nadmiernie koncentrujemy się na trudnościach lub wyolbrzymiamy zagrożenia.
Osoby cierpiące na nerwicę często błędnie interpretują neutralne sytuacje jako niebezpieczne, co tylko nasila ich lęk.
Terapia pomaga pacjentowi kwestionować te założenia, przekształcać je w bardziej realistyczne i funkcjonalne, a tym samym zmieniać reakcje na stresujące bodźce.
Eksperymenty i trening umiejętności: jednym z kluczowych elementów terapii jest możliwość testowania swoich przekonań w rzeczywistości.
Terapeuta zachęca pacjenta do przeprowadzania eksperymentów – czyli konfrontacji z sytuacjami, które wywołują lęk.
Dzięki temu pacjent zdobywa nowe doświadczenia, co pozwala na modyfikację starych, niekorzystnych wzorców zachowań.
Dodatkowo terapia poznawczo-behawioralna skupia się na trenowaniu umiejętności, takich jak asertywność, radzenie sobie ze stresem czy wyrażanie emocji.
Desensytyzacja to jedna z technik terapii poznawczo-behawioralnej, polegająca na stopniowej ekspozycji na bodźce, które wywołują lęk, przy jednoczesnym uczeniu się relaksacji.
Pacjent stopniowo oswaja się z sytuacjami, które dotąd budziły w nim największe napięcie, aż staną się one neutralne.
Regularne „ćwiczenie” wchodzenia w trudne sytuacje, zamiast ich unikania, pozwala na stopniowe wygaszanie reakcji lękowej.
Warto pamiętać, że kluczem do leczenia nerwicy jest zmiana – zmiana sposobu myślenia, reakcji i nawyków.
Sposób #3: Zdrowy tryb życia
Nasze ciało, umysł i styl życia bezustannie na siebie wpływają. To, jak się odżywiamy, czy wysypiamy bezpośrednio odbija się na samopoczuciu psychicznym (tak samo, jak samopoczucie psychiczne może wpłynąć na to, że nie chce nam się jeść lub spać).
Najważniejszym krokiem jaki może samodzielnie podjąć osoba cierpiąca na zaburzenia psychiczne jest zadbanie o tak zwane filary zdrowia psychicznego. W ich skład wchodzi dbanie o swoje ciało, umysł, myśli, samoocenę, kontakty z innymi i odpoczynek.
Sposób #4: Relaksacja
Każdej formie zaburzeń nerwicowych towarzyszy bardzo duże napięcie.
Nauka odpoczynku i relaksowania się, jest doskonałą metodą terapeutyczną, pozwalającą przekierować natrętne myśli w inną stronę, oderwać je od tematyki sprawiającej cierpienie, wskutek czego łatwiej jest opanować objawy naszego ciała towarzyszące lękowi.
Trening właściwego oddechu jest pomocny zwłaszcza dla osób doświadczających ataków paniki i wpadających w hiperwentylację, czyli nienaturalnie przyśpieszony i pogłębiony oddech.
Łatwiej jest wtedy zahamować samonapędzający się mechanizmem objawów płynących z ciała (jak pocenie się, ból w klatce piersiowej) i przywrócić właściwy rytm serca.
Stopniowe rozluźnianie mięśni z wizualizacją to również świetny przykład takiego ćwiczenia.
Objawy nerwicowe zawsze są sygnałem, że dzieje się coś, z czym nie potrafimy sobie poradzić i co przekracza nasze zasoby, a niekoniecznie jest do końca uświadomione.
Odprężanie się nie tylko pozwala nam na przerwę, ale pozwala też zrobić coś dla siebie i lepiej o siebie zadbać.
Sposób #5: Skorzystanie z wsparcia innych
Tak, jak w przypadku każdego innego problemu natury zdrowotnej pomoc bliskich i przyjaciół jest nieoceniona.
Przeżywając trudności i koncentrując się na objawach łatwo jest się zatracić i popaść w postępującą izolację, która jeszcze dodatkowo zamyka nas w świecie własnych dolegliwości.
Nie zapominajmy, że tylko dzięki poczuciu akceptacji i życzliwości otaczających osób każdy z nas jest w stanie wyjść z impasu, w który może wprowadzić nerwica.
Kontakty z innymi nie tylko pomagają walczyć z zaburzeniami lękowymi, ale mają również działanie wtórnie terapeutyczne.
Dlaczego?
Pozwalają uzyskać dodatkowe informacje zwrotne, które mogą być przydatne w kształtowaniu nowych postaw, z pomocą bliskich możemy również ćwiczyć nowo nabywane umiejętności w bezpiecznym środowisku.
Jak pokonać lęk?Sposób #6: Zioła na nerwicę
Rośliny lecznicze, znane ze swoich właściwości uspokajających i odprężających, mogą stanowić cenne uzupełnienie tradycyjnych metod leczenia, pomagając złagodzić objawy lękowe, napięcie oraz poprawić jakość snu.
Zioła na nerwicę są skuteczne szczególnie w przypadku osób, które pragną ograniczyć stosowanie leków chemicznych lub szukają dodatkowych sposobów na redukcję stresu.
Najpopularniejsze zioła z powodzeniem stosowane na nerwicę, to melisa, kozłek lekarski, lawenda, chmiel, czy dziurawiec.
Zioła można przyjmować w formie naparów, tabletek lub olejków. Przed rozpoczęciem ich stosowania, warto skonsultować się z lekarzem, ponieważ zioła mogą wchodzić w niebezpieczne interakcje z lekami.
Sposób #7: Rachunek sumienia poziomu stresu
W codziennym zgiełku łatwo stracić orientację i pozwolić, by stres przejął kontrolę nad naszym życiem.
Dlatego warto przeprowadzić stresowy rachunek sumienia, który pomoże zidentyfikować źródła naszego napięcia.
Zadaj sobie pytania: Co sprawia, że czuję się przytłoczony?
Jakie sytuacje lub relacje generują we mnie lęk?
Taki introspektywny proces może być pierwszym krokiem do wprowadzenia pozytywnych zmian.
Rewizja relacji to kluczowy element w redukcji stresu. Zastanów się, które osoby w Twoim życiu podnoszą Cię na duchu, a które raczej dołują.
Może warto ograniczyć kontakt z toksycznymi znajomymi lub rodziną, którzy tylko wprowadzają niepotrzebny chaos?
Pomyśl o ludziach, którzy inspirują Cię do działania i wnoszą do Twojego życia pozytywną energię.
Otaczając się takimi osobami, możesz znacznie poprawić swoje samopoczucie.
Nie można także zapominać o wpływie nadmiaru rzeczy i spraw na poziom stresu. Czy Twoje otoczenie nie przypomina przypadkowego bałaganu?
Zastanów się, jakie przedmioty, które trzymasz, mają realną wartość w Twoim życiu.
Regularne porządkowanie przestrzeni może nie tylko uczynić ją bardziej przyjemną, ale również obniżyć poziom stresu.
Przykładowo, stwórz system organizacji swoich rzeczy – zamiast trzymać w szafie nieskończoną ilość nieużywanych ubrań, oddaj je lub sprzedaj. Pozbywanie się niepotrzebnych przedmiotów przynosi uczucie ulgi i świeżości.
Wreszcie, zmiany w życiu, które wprowadzasz, powinny dążyć do uproszczenia codziennych spraw.
Może warto ograniczyć liczbę zobowiązań?
Zamiast brać na siebie kolejne obowiązki, naucz się mówić „nie” lub delegować zadania innym.
Spróbuj wprowadzić do swojego harmonogramu czas na odpoczynek i relaks, co jest niezwykle istotne w obliczu stresujących sytuacji.
Podsumowanie
Jak widać, w obliczu symptomów lękowych nigdy nie pozostajemy bezbronni.
Nerwica to nie wyrok!
Jeżeli do tej pory nie byłeś pewny, jak leczyć nerwicę, masz teraz do dyspozycji całą skarbnicę sposobów, która jest pomocna i może Ci ułatwić życie.
Teraz pozostaje już tylko wziąć byka za rogi!
Źródła
- Garakani A, Murrough JW, Freire RC, Thom RP, Larkin K, Buono FD, Iosifescu DV. Pharmacotherapy of Anxiety Disorders: Current and Emerging Treatment Options. Front Psychiatry. 2020 Dec 23;11:595584. doi: 10.3389/fpsyt.2020.595584. PMID: 33424664; PMCID: PMC7786299.
- Lubecka, B., Lubecki, M., & Pudlo, R. (2021). Epidemiologia zaburzeń lękowych i depresyjnych. Psychiatria.
- Nitka-Siemińska, A. (2014). Zaburzenia lękowe—charakterystyka i zasady leczenia. In Forum medycyny rodzinnej(Vol. 8, No. 1, pp. 37-43).
- Pawełczyk, A., Kołakowski, A., & Rabe-Jabłońska, J. (2010). Zastosowanie eksperymentów behawioralnych w terapii lęku społecznego. Psychiatria i Psychologia Kliniczna, 10(1), 52-58.
- Chojnacka, M. (2009). Przegląd badań efektywności terapii poznawczo-behawioralnej w zaburzeniach lękowych uogólnionych u osób w podeszłym wieku. Psychiatr. Pol, 43(5), 557-569.
- Rybakowski J., (2002), Współczesne poglądy na patogenezę i leczenie zaburzeń lękowych, Przewodnik Lekarza, 4/2001, vol. 4.
- Su-Gwan Tham, Nicky Lidbetter and oth. An evaluation of Anxiety UK’s psychological therapy service outcomes, Journal of Affective Disorders, Volume 301, 2022, Pages 478-485, ISSN 0165-0327
