Bezsenność

bezsenność

Bezsenność to powszechny problem, który może dotknąć każdego, niezależnie od wieku czy stylu życia. 

Brak snu przekłada się na pogorszenie wszystkich aspektów życia, dlatego warto zrozumieć, jakie są przyczyny bezsenności, skutki oraz metody radzenia sobie z tym problemem.

Czym jest bezsenność?

Trudności z zaśnięciem, częste budzenie się w nocy czy wczesne budzenie się rano to typowe objawy, które składają się na obraz bezsenności.

Każdy, kto tego doświadcza, wie, jak uciążliwe może być funkcjonowanie na co dzień bez odpowiedniego odpoczynku.

Klasyfikacja bezsenności

Bezsenność dzielimy na kilka kategorii:

  • Bezsenność krótkotrwała – występuje przez maksymalnie trzy miesiące i często wiąże się z czynnikami przejściowymi, jak stres, przeprowadzka, zmiana pracy lub problem zdrowotny. Zwykle ustępuje samoistnie, gdy sytuacja stresująca się zakończy.
  • Bezsenność przewlekła – to stan, który trwa co najmniej trzy miesiące i występuje regularnie, co najmniej trzy razy w tygodniu. Przewlekła bezsenność wymaga interwencji i profesjonalnego leczenia, ponieważ może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych.
  • Bezsenność pierwotna – występuje bez powiązania z innymi schorzeniami i może być wynikiem nieodpowiedniego trybu życia lub nawyków związanych ze snem. Przyczyną może być np. brak regularnych godzin snu, korzystanie z elektroniki przed snem czy spożywanie kofeiny.
  • Bezsenność wtórna – jest objawem innych chorób lub zaburzeń, takich jak depresja, lęki, przewlekły ból, problemy hormonalne czy choroby neurologiczne. W takich przypadkach leczenie bezsenności wymaga zajęcia się zaburzeniem lub chorobą, która ją wywołuje.

Kiedy bezsenność staje się niebezpieczna? Jak bezsenność wpływa na jakość życia?

Bezsenność staje się szczególnie niebezpieczna, gdy jest przewlekła i regularnie zakłóca codzienne funkcjonowanie. Brak odpowiedniej regeneracji prowadzi do:

  • osłabienia odporności,
  • problemów z koncentracją i pamięcią,
  • zaburzeń nastroju – chroniczny brak snu może prowadzić do drażliwości, a nawet do stanów depresyjnych,
  • problemów zdrowotnych – przewlekła bezsenność jest jednym z czynników ryzyka dla chorób serca i nadciśnienia.

Objawy i oznaki bezsenności

Bezsenność objawia się na różne sposoby, a do najczęstszych należą:

  • trudności z zasypianiem, pomimo zmęczenia,
  • budzenie się w nocy, często bez wyraźnego powodu,
  • wczesne budzenie się rano z niemożnością ponownego zaśnięcia,
  • uczucie senności i zmęczenia przez cały dzień,
  • drażliwość, problemy z koncentracją i pamięcią.

Przyczyny bezsenności, czyli dlaczego nie możesz zasnąć

Wcześniej zaznaczyliśmy, że bezsenność może być pierwotna lub wtórna.

W przypadku pierwotnej bezsenności, czynnikami wywołującymi są kwestie bezpośrednio wpływające na sen. Wśród najczęstszych przyczyn pierwotnej bezsenności znajdują się:

  • stres i napięcie emocjonalne – codzienne problemy, presja zawodowa czy sytuacje życiowe mogą prowadzić do chronicznego stresu, który utrudnia zasypianie;
  • zaburzenia rytmu snu – nieregularne godziny kładzenia się spać i wstawania, zmiana strefy czasowej (tzw. jetlag), praca zmianowa mogą zaburzać naturalny cykl snu;
  • problemy z higieną snu – zbyt intensywna aktywność fizyczna lub psychiczna tuż przed snem, używanie urządzeń elektronicznych w łóżku, niewygodne warunki do spania (np. hałas, światło) itp;
  • nadużywanie kofeiny lub alkoholu – picie napojów zawierających kofeinę (np. kawa, cola) lub alkoholu wieczorem może zaburzać naturalny rytm snu.

W przypadku wtórej bezsenności, niemożność uzyskania zdrowego snu jest tylko jednym z sygnałów głębiej leżącego problemu – choroby lub zaburzenia psychicznego. Niestety bezsenność może być obecna przy całej gamie zaburzeń i chorób, od cukrzycy, przez depresję po nowotwór. Wśród najbardziej powszechnych problemów związanych z bezsennością znajdują się:

    • zaburzenia psychiczne (depresja, lęki, stres pourazowy) – są jednymi z głównych powodów wtórnej bezsenności, ponieważ zmieniają sposób przetwarzania emocji i stresu w organizmie;
    • choroby przewlekłe (cukrzyca, choroby serca, astma) – choroby przewlekłe mogą zakłócać sen, zarówno przez ból, jak i przez zmiany hormonalne i metaboliczne;
    • bóle przewlekłe (np. migrena, bóle pleców) – osoby cierpiące na przewlekłe bóle mają trudności z zasypianiem lub utrzymaniem snu, co jest związane z ciągłym dyskomfortem;
    • zaburzenia hormonalne (np. niedoczynność tarczycy, menopauza) – zmiany hormonalne, zwłaszcza u kobiet w okresie menopauzy, mogą prowadzić do problemów z zasypianiem;
  • niedobory – brak niektórych składników odżywczych, takich jak magnez, potas, witaminy z grupy B, czy problemy z poziomami melatoniny mogą wywoływać problemy ze snem.

Leczenie bezsenności

Leczenie bezsenności zależy od jej przyczyn.

W przypadku bezsenności pierwotnej najważniejsze działania, to:

  • zapewnienie higieny snu,
  • przestrzeganie rutyny, stałego rytmu dnia,
  • praca nad regulacją emocji i obniżeniem poziomu stresu (samodzielnie lub podczas psychoterapii),
  • dodatkowo można wspomóc się domowymi sposobami na łatwiejsze zasypianie, takimi jak napary ziołowe lub lekami bez recepty.

W przypadku bezsenności wtórnej, najważniejsze jest leczenie pierwotnego zaburzenia lub choroby, która wywołuje bezsenność. 

Dodatkowo stosuje się także farmakoterapię – w niektórych przypadkach lekarze mogą zalecić leki nasenne, które pomagają w krótkim okresie, ale nie rozwiązują problemu przyczynowo.

Dowiedz się więcej:

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Najnowsze artykuły