Często mówi się o dwóch głównych typach osobowości: introwertyku, ekstrawertyku, czyli skrajnościach skali. Ambiwertyk zajmuje miejsce pośrodku, łącząc cechy obu tych typów.
W tym artykule przyjrzymy się bliżej ambiwertykom, ich cechom, zaletom i wadom, oraz temu, jak radzą sobie w różnych obszarach życia.
Typy osobowości: introwertyk, ekstrawertyk, ambiwertyk
Skala introwertyzm-ekstrawertyzm to koncepcja psychologiczna, która pomaga opisać i zrozumieć różnice między ludźmi w zakresie preferencji w zakresie interakcji społecznych i sposobu czerpania energii z otoczenia.
Jest to jeden z kluczowych wymiarów osobowości, który wpłynął na rozwój wielu teorii i badań nad ludzkim zachowaniem.
Teoria ta jest ściśle związana z pracą Carla Gustava Junga i późniejszymi badaniami nad osobowością.
Introwertycy są osobami, które czerpią energię z wewnętrznych zasobów.
Często preferują spokojne aktywności wymagające skupienia, takie jak czytanie książek, medytacja lub inne sposoby na czas spędzony w samotności.
Introwertycy mogą odczuwać przeciążenie i zmęczenie w sytuacjach społecznych, zwłaszcza gdy są wystawieni na dużą ilość bodźców i interakcji z innymi ludźmi (np. podczas imprez masowych).
Ekstrawertycy z kolei, czerpią energię z interakcji społecznych i aktywności na zewnątrz.
Lubią być w towarzystwie innych ludzi, uczestniczyć w imprezach, koncertach, lub po prostu spędzać czas z przyjaciółmi.
Dla nich aktywność społeczna stanowi źródło energii i satysfakcji, a samotność może być dla nich trudna do zniesienia.
Ambiwertyk to osoba, która łączy w sobie cechy zarówno introwertyka, jak i ekstrawertyka.
Oznacza to, że ambiwertyk może czerpać energię zarówno z czasu spędzanego w samotności, jak i z interakcji z innymi ludźmi.
Ambiwertycy mają zdolność dostosowywania się do różnych sytuacji i preferują zrównoważone podejście.
Dla nich kluczem jest umiejętne balansowanie między spokojem a aktywnością społeczną.
Chociaż ambiwertycy stanowią większość (według niektórych źródeł ponad połowę) społeczeństwa, samo określenie nie cieszy się taką popularnością, jak nazwa skrajności – ekstrawersji i introwersji.
Ambiwertyk to tylko jedna z wielu cech osobowości
Osobowość definiuje się jako wzór myśli, uczuć i zachowań, który odróżnia jedną osobę od drugiej. Kształtuje go wiele czynników, w tym genetyka, kultura, środowisko i doświadczenia życiowe.
Według psychologów osobowość można mierzyć za pomocą różnych ocen, które uwzględniają różne aspekty cech i zachowań jednostki.
Jednym z najczęściej stosowanych modeli oceny typów osobowości jest model Wielkiej Piątki, który obejmuje pięć skal oceny osobowości – a introwersja-ekstrawersja jest tylko jedną z nich.
Wszystkie wymiary modelu Wielkiej Piątki, to:
- Otwartość: ten wymiar odzwierciedla chęć jednostki do próbowania nowych rzeczy i przyjmowania nowych doświadczeń. Ludzie, którzy osiągają wysokie wyniki w tym wymiarze, są zazwyczaj kreatywni, pomysłowi i otwarci.
- Sumienność: ten wymiar odzwierciedla poziom organizacji i odpowiedzialności jednostki. Osoby, które osiągają wysokie wyniki w tym wymiarze, są zazwyczaj pracowite i zdyscyplinowane.
- Ekstrawersja: ten wymiar odzwierciedla poziom towarzyskości i otwartości jednostki. Ludzie, którzy osiągają wysokie wyniki w tym wymiarze, są zwykle rozmowni, asertywni i energiczni.
- Ugodowość: ten wymiar odzwierciedla poziom współczucia i skłonności współpracy danej osoby. Osoby, które osiągają wysokie wyniki w tym wymiarze, są zazwyczaj życzliwe, empatyczne i skłonne do współpracy.
- Neurotyczność: ten wymiar odzwierciedla poziom niestabilności emocjonalnej i niepokoju danej osoby. Osoby, które osiągają wysokie wyniki w tym wymiarze, są zwykle niespokojne i często się stresują.
Czy bycie ambiwertykiem to zaburzenie?
Bycie ambiwertykiem (a także introwertykiem i ekstrawertykiem) to nie zaburzenie, ani choroba.
To po prostu sposób na określenie siebie, swoich wrodzonych predyspozycji i cech osobowości.
Cechy osobowości są neutralne pod względem oceny – mogą przynosić zarówno korzyści, jak i cierpienie. Możesz nauczyć się wykorzystywać swoje wrodzone cechy, aby być szczęśliwym i się rozwijać.
Jeśli coś w Twoim życiu przynosi Ci cierpienie – nawet jeżeli jest to cecha osobowości – warto skonsultować się ze specjalistą zdrowia psychicznego, aby zrozumieć przyczyny takiej sytuacji i nauczyć się radzić sobie z tą sytuacją.
W każdym takim przypadku, aby znaleźć rozwiązanie, potrzebne jest indywidualne zrozumienie i kontekst, w jakim się znajdujesz.
Jak sprawdzić, czy jestem ambiwertykiem?
Ludzie nie wybierają sobie sami określonego typu osobowości. Osobowość rozwija się już od najwcześniejszych momentów życia i nie zmienia się znacząco wraz z wiekiem.
Ambiwertycy mogą wykazywać zarówno cechy introwertyczne, jak i ekstrawertyczne i mogą zmieniać się w zależności od kontekstu i czynników indywidualnych.
Jeśli zastanawiasz się, czy jesteś ambiwertykiem, warto przyjrzeć się swoim preferencjom i potrzebom. Oto kilka pytań, które mogą Ci pomóc:
Skąd czerpiesz energię?
Jednym z kluczowych aspektów rozpoznawania ambiwertyzmu jest zrozumienie, skąd czerpiesz energię.
Jeśli po intensywnym dniu w pracy lub po długiej imprezie potrzebujesz ciszy i samotności, aby zregenerować siły, to jest to znak, że masz w sobie pewne cechy introwertyczne.
Z drugiej strony, jeśli po kilku godzinach spędzonych w samotności zaczynasz odczuwać niepokój i potrzebujesz towarzystwa, to wykazujesz cechy bardziej ekstrawertyczne.
Ambiwertycy potrzebują zarówno czasu w samotności, jak i interakcji społecznych.
Nie czują się niekomfortowo pozostawieni sami sobie, ale także nie rośnie w nich niepokój w momencie spotkań towarzyskich.
Jak reagujesz na różne sytuacje społeczne?
Kolejnym istotnym pytaniem jest to, jak reagujesz na różne sytuacje społeczne.
Osoba o cechach ambiwertycznych będzie potrafiła dostosować się do różnych kontekstów i sytuacji.
Na przykład, możesz czuć się komfortowo na imprezie urodzinowej z wieloma osobami, ale równie dobrze radzić sobie podczas wieczoru spędzonego z niewielką grupą przyjaciół lub w czasie samotnego spaceru w lesie.
Ambiwertycy zazwyczaj nie odczuwają skrajnego dyskomfortu ani przy interakcjach społecznych, ani przy samotności.
Jakie są Twoje preferencje w pracy?
W kontekście zawodowym ambiwertycy również mogą wykazywać pewne cechy charakterystyczne.
Preferują zadania, które wymagają skupienia i samodzielności, ale jednocześnie dobrze funkcjonują w zespołach i potrafią efektywnie współpracować z innymi ludźmi.
Mają zdolność dostosowywania się do różnych stylów pracy i komunikacji, co może sprawić, że są wartościowymi pracownikami w różnych środowiskach zawodowych.
Jak reagujesz na stres?
Ostatecznym pytaniem jest to, jak radzisz sobie ze stresem.
Ambiwertycy często wykazują zdolność dostosowywania swojego zachowania i potrzeb do konkretnej sytuacji.
W momencie stresu mogą potrafić wybrać, czy potrzebują chwili samotności, aby się zregenerować, czy też szukają wsparcia i towarzystwa, aby pokonać trudności.
Ta elastyczność w radzeniu sobie ze stresem może być jednym z charakterystycznych znaków ambiwertyzmu.
Chociaż ambiwertycy łączą w sobie cechy zarówno introwertyka, jak i ekstrawertyka, to ważne jest zrozumienie, że każdy człowiek jest wyjątkowy.
Nie ma dwóch identycznych osobowości, i zawsze warto podchodzić do siebie z szacunkiem i otwartością na różnice.
Rozpoznanie swojej osobowości może pomóc w lepszym zrozumieniu swoich potrzeb i dostosowywaniu środowiska oraz zachowań do nich.
Ambiwertyk, jako osobowość w złotym środku między introwertyzmem a ekstrawertyzmem, daje pewną elastyczność i może pomóc osiągnąć równowagę w życiu codziennym.
Ambiwertyk w życiu codziennym
Bycie ambiwertykiem ma swoje zalety i wady, które wpływają na codzienne życie.
Zalety bycia ambiwertykiem
Ambiwertycy są elastyczni, co oznacza, że potrafią dostosowywać się do różnych sytuacji i ludzi. Mają zdolność bycia zarówno towarzyskimi, jak i do organizowania sobie czasu w samotności, co jest przydatne w wielu dziedzinach życia.
Dzięki swojej naturalnej zdolności do adaptacji, ambiwertycy mają predyspozycje do lepszego radzenia sobie ze stresem.
Ambiwertyzm może być też dużym atutem w przypadku rozwoju kariery. Ambiwertyk dobrze odnajdzie się zarówno w pracy zespołowej, jak i pracując nad projektem samodzielnie.
Co więcej, badania Granta na ten temat wskazują, że to nie ekstrawertycy (jak można byłoby intuicyjnie pomyśleć) są świetnymi sprzedawcami, ale właśnie ambiwertycy.
W przeprowadzonym eksperymencie ambiwertycy osiągali znacznie lepsze wyniki sprzedażowe niż pozostałe typy osobowości.
Dlaczego więc ambiwertycy odnieśli taki sukces?
Ich cechy sprawiają, że mogą się łatwo przystosować do stylu komunikacji rozmówcy. Intuicyjnie wyczuwają, kiedy cenna jest większa otwartość, a kiedy wycofać się ze swojej towarzyskości.
To przewaga nad ekstrawertykami, którzy mogą niektórych przytłaczać swoją otwartością i nad introwertykami, którzy mogą być zbyt powściągliwi, aby w ogóle przeprowadzić produktywną rozmowę z klientem.
Istnieją też badania naukowe potwierdzające tezę, że ambiwertycy wykazują mniejsze ryzyko wystąpienia zaburzeń poznawczych w porównaniu z introwertykami lub osobami o wysokim poziomie ekstrawersji.
Wady bycia ambiwertykiem
Chociaż ambiwertycy mogą doświadczyć przewagi nad bardziej ekstremalnymi osobowościami, mają też problemy.
Muszą być samoświadomi, aby określić, którą stronę swojej osobowości wydobyć w konkretnej sytuacji.
Muszą także nauczyć się nie zmuszać się do zachowywania się jak ekstrawertyk w chwilach, gdy czują się bardziej jak introwertyk (i odwrotnie), ponieważ może to spowodować wyczerpanie emocjonalne.
Kolejnym wyzwaniem, przed którym stoją ambiwertycy, jest to, że niektórzy ludzie mogą mieć trudności z ich poprawnym odczytaniem.
Na przykład znajomi mogą być zaskoczony, że osoba będąca na imprezach duszą towarzystwa, często woli spędzać spokojne wieczory w samotności.
Dlatego ważne jest nie tylko, aby ambiwertycy potrafili rozpoznać, kiedy czują się bardziej introwertyczni lub ekstrawertyczni, ale także kiedy wyznaczać granice innym, którzy wywierają na nich presję, aby zachowywali się w taki czy inny sposób.
W miarę rozprzestrzeniania się świadomości ambiwersji można oczekiwać, że coraz więcej osób rozpozna cechy ambiwersji – u innych i u siebie.
Podsumowanie
Ambiwertyk to osoba, która łączy w sobie cechy zarówno introwertyka, jak i ekstrawertyka.
Ma zdolność dostosowywania się do różnych sytuacji i potrzeb, co sprawia, że jest elastyczna i radzi sobie dobrze w różnych obszarach życia.
Jednak balansowanie między potrzebą samotności a potrzebą interakcji społecznych może być wyzwaniem. Ważne jest, aby rozumieć swoje własne potrzeby i znaleźć zdrową równowagę między nimi.
Źródła
- Georgiev, S. Y., Christov, C. V., & Philipova, D. T. (2014). Ambiversion as independent personality characteristic. Activitas Nervosa Superior Rediviva, 56(3-4), 65-72.
- Grant, A. M. (2013). Rethinking the extraverted sales ideal: The ambivert advantage. Psychological science, 24(6), 1024-1030.
- Klinkosz, W., & Sękowski, A. E. (2008). Pięcioczynnikowy model osobowości a narzędzia pomiaru Wielkiej Piątki. Annals of Psychology, 11(1), 142-152.
- Cybulski, M., Strzelecki, W., Grzymisławska-Cybulska, M., Głowacka, M. D., & Mojs, E. (2014). Determinanty osobowościowe a drogowe zachowania ryzykowne w pracy kierowców pojazdów uprzywilejowanych transportu medycznego w województwie wielkopolskim. Medycyna Pracy, 65(4), 485-496.
- Davidson, I. J. (2017). The ambivert: A failed attempt at a normal personality. Journal of the History of the Behavioral Sciences, 53(4), 313-331.
