
Zmagasz się z nałogami, lękami, trudnościami w relacjach czy brakiem pewności siebie?
Jeśli tak, terapia behawioralna może być skutecznym rozwiązaniem, które pomoże Ci odzyskać kontrolę nad swoim życiem.
W tej formie psychoterapii koncentrujemy się na zmianie niepożądanych zachowań i reakcji, a jej efekty są często szybkie i wymierne.
Zobacz, jak terapia behawioralna dla dorosłych może pomóc Ci w przezwyciężeniu trudności.
Czym jest terapia behawioralna?
Terapia behawioralna to rodzaj psychoterapii, której celem jest zmiana niepożądanych zachowań poprzez zastosowanie konkretnych technik.
Zgodnie z założeniem terapii behawioralnej, zachowanie człowieka jest wynikiem wcześniejszych doświadczeń, które wpływają na jego reakcje w przyszłości.
Terapia ta opiera się na przeświadczeniu, że można modyfikować te reakcje, wprowadzając odpowiednie zmiany w zachowaniach.
W terapii behawioralnej terapeuta i pacjent współpracują nad tym, by rozpoznać niezdrowe nawyki, zachowania i reakcje, a następnie zastąpić je bardziej odpowiednimi, funkcjonalnymi i zdrowymi zachowaniami.
Skupia się ona na konkretnych celach, a zmiana zachowań odbywa się za pomocą różnych technik, takich jak:
- Wzmocnienie pozytywne i negatywne – używane do wzmacniania pożądanych zachowań i eliminowania tych niepożądanych.
- Desensytyzacja systematyczna – stosowana w przypadku lęków czy fobii, polega na stopniowym narażaniu osoby na źródło lęku, by osłabić jego intensywność.
- Trening umiejętności społecznych – pomoc w nauce lepszych interakcji z innymi, co może być szczególnie pomocne w przypadku osób z trudnościami w relacjach międzyludzkich.
Jak wygląda terapia behawioralna dla dorosłych?
Terapia behawioralna dla dorosłych to proces, który jest zazwyczaj krótkoterminowy i koncentruje się na konkretnych problemach, które wpływają na codzienne życie pacjenta.
Spotkania terapeutyczne odbywają się zazwyczaj raz w tygodniu, a każda sesja trwa od 50 do 90 minut.
Proces terapii obejmuje szereg działań, takich jak:
- Identyfikowanie negatywnych wzorców zachowań – terapeuta pomaga pacjentowi dostrzec, które zachowania są nieadaptacyjne i jak można je zmienić.
- Ustalenie konkretnych celów terapeutycznych – wspólnie z terapeutą pacjent ustala, nad czym chce pracować i jakie zmiany są dla niego najważniejsze.
- Ćwiczenia i techniki behawioralne – w zależności od problemu, terapia może obejmować różne formy działań, jak np. wystawienie na stresujące sytuacje, zmiana rutyn czy nauka nowych umiejętności radzenia sobie.
Dzięki takiemu podejściu, terapia behawioralna jest bardzo konkretna i nastawiona na uzyskanie wymiernych efektów w krótkim czasie. Zmiana zachowań i reakcji staje się głównym celem terapii.
Jakie problemy można rozwiązać dzięki terapii behawioralnej?
Terapia behawioralna jest skuteczna w leczeniu szerokiego zakresu problemów emocjonalnych i behawioralnych. Należy do najczęściej wybieranych metod terapii w przypadku osób z:
- Zaburzeniami lękowymi – takimi jak fobie, lęk społeczny, napady paniki czy PTSD. Terapia behawioralna pomaga w przezwyciężaniu lęków poprzez stopniowe narażanie na stresujące sytuacje.
- Uzależnieniami – w tym alkoholizmem, uzależnieniem od narkotyków, hazardem, czy innymi formami nałogów.
- Depresją – poprzez naukę nowych sposobów myślenia o sobie i świecie, oraz zmiany w zachowaniach prowadzących do poprawy samopoczucia.
- Zaburzeniami obsesyjno-kompulsyjnymi (OCD) – terapeuta pomaga w rozpoznawaniu obsesyjnych myśli i redukowaniu kompulsywnych zachowań.
- Problemami w relacjach interpersonalnych – takich jak trudności w komunikacji, konfliktach w rodzinie czy w pracy.
- Zaburzeniami odżywiania – takimi jak bulimia czy anoreksja, gdzie istotne jest wprowadzenie zdrowych nawyków żywieniowych i poprawa samooceny.
Czym się różni psychoterapia behawioralna i psychoterapia poznawczo-behawioralna?
Psychoterapia behawioralna i psychoterapia poznawczo-behawioralna (CBT) należą do tej samej gałęzi terapii, ale różnią się zakresem wykorzystywanych technik.
- Psychoterapia behawioralna koncentruje się głównie na zmianie zachowań i działań, które są niepożądane lub nieadaptacyjne. Terapeuta stosuje różne techniki, takie jak wzmocnienie pozytywne, desensytyzacja czy trening umiejętności, by zmienić konkretne zachowania pacjenta. W terapii behawioralnej nie analizuje się głęboko myśli czy przekonań pacjenta, ale skupia się na tym, jak można zmienić zachowania.
- Psychoterapia poznawczo-behawioralna (CBT) łączy w sobie elementy terapii behawioralnej oraz terapii poznawczej. Oprócz pracy nad zmianą zachowań, CBT koncentruje się także na analizie i zmianie myśli, które wpływają na zachowania i emocje. Terapeuci w CBT pomagają pacjentom zrozumieć, jak ich myśli (np. negatywne przekonania o sobie) wpływają na ich działania, i uczą ich, jak te myśli zmieniać, by poprawić emocje i zachowanie.
Dlaczego warto wybrać terapię behawioralną?
Terapia behawioralna jest sprawdzoną metodą leczenia wielu trudności emocjonalnych i behawioralnych. Dzięki temu, że koncentruje się na konkretnych zachowaniach, efekty terapii są często szybkie i widoczne.
Pacjenci zauważają zmiany już po kilku sesjach, a proces terapii jest praktyczny i ukierunkowany na rozwiązywanie rzeczywistych problemów.
Jeśli borykasz się z trudnościami emocjonalnymi, nałogami, lękami czy problemami w relacjach interpersonalnych, terapia behawioralna może pomóc Ci znaleźć sposób na przezwyciężenie tych trudności.
Dowiedz się więcej:
- Terapia poznawczo-behawioralna (CBT): kompleksowy przewodnik
- Czy terapia coś daje?
- Jaki nurt psychoterapii wybrać?
- Jak wygląda psychoterapia dla seniorów?
Źródła
- Bąbel, P., & Ziółkowska, A. M. (2014). Terapia behawioralna zaburzeń lękowych. Postępy Psychiatrii i Neurologii, 23(1), 3-9.