Skala Becka – test diagnozujący depresję

Skala Becka bada depresję.

Ogarniający smutek, częsty płacz, nie najlepsze samopoczucie… to tylko gorszy czas, czy już depresja?

Zapoznaj się ze skalą Becka – narzędziem diagnostycznym, kwestionariuszem, który skutecznie pomaga rozpoznawać depresję.

Zapisz się na bezpłatną konsultację psychologiczną

Kilka słów na temat depresji

O depresji dużo się słyszy, niestety jednak często są to niepełne, potoczne, nienaukowe informacje.

Z jednej strony istnieje podejście, w którym każdy gorszy dzień nazywa się „depresją” – co jest oczywiście przesadą i nie jest to zgodne z praktyką diagnostyczną.

Z drugiej strony natomiast, zaburzenia psychiczne wciąż wiążą się z pewnym społecznym piętnem. Niestety, czasem sprawia to, że osoba potrzebująca pomocy specjalisty po tę pomoc się po prostu nie zgłasza. Bo się wstydzi.

Temat depresji jest obszerny i dotyka wielu ludzi – według różnych źródeł, w Polsce to zaburzenie dotyczy około 3% dorosłych obywateli (750 tysięcy osób – 1 mln osób), przy czym dane te uwzględniają tylko osoby sięgające po pomoc w ramach NFZ (nie widać w nich osób walczących z zaburzeniem w ramach opieki prywatnej).

Jak wyjść z depresji

Skala Becka – metoda oceny natężenia depresji

Beck Depression Inventory, czyli Skala Depresji Becka, to narzędzie, którego używa się w diagnostyce depresji.

Autorem tej metody jest wybitny amerykański psychiatra i psychoterapeuta, ojciec współczesnego podejścia poznawczo-behawioralnego w psychoterapii, Aaron Beck.

Inwentarz Becka jest szeroko stosowany w diagnostyce. Co ważne, wypada bardzo dobrze w testach rzetelności i trafności, wykazuje wysoką zgodność z innymi narzędziami diagnostycznymi.

Istnieją różne alternatywne formy testu – komputerowe i papierowe, skrócone, a także przystosowane do diagnostyki dzieci lub osób w wieku podeszłym.

Test został zaadaptowany w wielu wersjach językowych, w tym w języku polskim.

Zrób darmowy test na depresję

Jak wygląda inwentarz depresji Becka?

Skala Becka składa się z 21 pytań, na które pacjent samodzielnie odpowiada.

Każda odpowiedź na pytanie odpowiada stopniowi natężenia konkretnych, charakterystycznych dla depresji, objawów.

Pacjent odpowiada na pytanie zgodnie z własną oceną, biorąc pod uwagę ostatnie dwa tygodnie swojego życia.

Odpowiedziom odpowiadają wartości punktowe. 

Najniższą wartością odpowiedzi jest 0, które świadczy o braku objawu lub jego tak niskim natężeniu, że nie świadczy ono o zaburzeniu depresyjnym.

Największa wartość punktowa za odpowiedź to 3. Oznacza najsilniejsze natężenie badanego objawu.

W całym inwentarzu można uzyskać od 0 do 63 punktów. Choć w praktyce diagnostycznej można spotkać się z różnymi normami, to zasadniczo uznaje się, że:

• wynik 14-19 punktów oznacza lekkie nasilenie depresji
• wynik 20-28 punktów – umiarkowane nasilenie objawów depresyjnych
• wynik od 29 punktów wzwyż – duże nasilenie objawów, ciężką depresję

Test jest bardzo prosty w zrozumieniu i stosuje się go w oryginalnej formie już od 13 roku życia pacjenta.

Zazwyczaj wypełnienie go zajmuje około 10-15 minut.

Jak pomóc osobie z depresją

Skala Becka krok po kroku

Konstrukcja inwentarza depresji Becka opiera się na subiektywnej ocenie pacjenta dotyczącej jego najbardziej charakterystycznych objawów i postaw towarzyszących depresji.

Przyjrzyjmy się dokładniej każdemu z 21 pytań inwentarza.

Obniżony nastrój

Najbardziej charakterystycznym objawem depresji jest obniżony nastrój – wszechogarniający smutek. W tym pytaniu najmniejszym natężeniem jest brak poczucia smutku, a 3 punkty dostaje pacjent za określenie smutku jako niemożliwego do zniesienia.

Pesymizm

Z niskim nastrojem wiąże się również negatywne nastawienie wobec przyszłości – czyli pesymizm. Osoba bez depresji nie jest szczególnie zniechęcona do przyszłości (jej nastawienie jest pozytywne lub neutralne). Natomiast najsilniejsze natężenie tej cechy wskazuje na poczucie, że przyszłość będzie beznadziejna.

Poczucie porażki

Osoby z depresją, częściej niż inne, postrzegają swoje zachowania (a także całą swoją osobę) jako porażkę. Osoba bez depresji zazwyczaj nie czuje, aby odnosiła więcej porażek niż większość ludzi.

Brak poczucia satysfakcji i przyjemności

Silnie związane z obniżonym nastrojem jest także obniżenie zdolności do czerpania satysfakcji i przyjemności. Dotyczy to także działań, które zwykle przynosiły danej osobie wiele radości (np. hobby). Osoba w ciężkiej depresji może czuć, że nic nie sprawia jej przyjemności.

Poczucie winy

Kolejnym charakterystycznym objawem depresji jest większe niż przeciętnie poczucie winy. Osoba zdrowa rzadko odczuwa poczucie winy, zazwyczaj tylko wtedy, gdy faktycznie zdarzyło jej się czegoś nie dopilnować.

Poczucie zasługiwania na karę

Z poczuciem winy wiąże się także poczucie, że zasługuje się na jakiegoś rodzaju karę lub przykrości. W skrajnych przypadkach osoba w depresji może czuć tak głębokie poczucie winy, że aż chce zostać sprawiedliwie ukarana za swoje „przewinienia” (których często w ogóle nie ma).

Negatywny stosunek do siebie

Osoba z depresją ma kiepską relację z samym sobą. Czasem osoby w depresji całkiem wprost mówią, że siebie nie lubią, albo nawet nienawidzą.

Niska samoocena

Ponieważ osoba w depresji siebie nie lubi, to też nie ocenia siebie zbyt wysoko. Dość niskim natężeniem tej cechy jest podwyższony krytycyzm wobec siebie. W silniejszym natężeniu dana osoba odczuwa, że ma wiele wad i wini siebie za wszelkie porażki.

Więcej o niskiej samoocenie

Zachowania autodestrukcyjne

Objawem depresji mogą być zachowania autodestrukcyjne, albo nawet samo myślenie o nich. Zachowania autodestrukcyjne zawierają w sobie wszelkie akty fizycznego samookaleczania, a także samobójstwo lub planowanie go.

Płaczliwość

Obniżony nastrój może też przejawiać się większą płaczliwością. W tym pytaniu uczestnik odpowiada, czy ostatnimi czasy zdarza mu się płakać częściej niż zwykle.

Drażliwość

Doświadczenie depresji może też zwiększyć drażliwość – a więc podatność na zdenerwowanie i irytacje. 

Wycofanie społeczne

Ludzie z zaburzeniem depresyjnym mają tendencję do wycofywania się z życia społecznego i mniejszego angażowania się w relacje z innymi. W skrajnych przypadkach całkowicie tracą zainteresowanie innymi ludźmi.

Niezdecydowanie

Osoba z depresją może mieć problem z podejmowaniem decyzji, nawet tych najdrobniejszych. Tę cechę określa się w porównaniu co do tego, z jaką łatwością przychodziły decyzje kiedyś.

Niskie poczucie własnej atrakcyjności

Kolejna cecha silnie wiążąca się z negatywnym stosunkiem do siebie i niską samooceną, to niskie poczucie własnej atrakcyjności. Osoby w depresji mogą czuć się brzydkie i nieatrakcyjne, a czasem nawet odrażające.

Obniżona energia

Depresja wpływa też na fizyczne odczucia – jak spadek energii. Osoba w depresji ma mniej sił i musi wykonać dużo większy wysiłek, by podjąć się jakiejś aktywności.

Zaburzenia snu

Zaburzenia snu w depresji mogą przyjąć dwie formy – albo bezsenności (np. trudności z zaśnięciem, niewysypianie się, przedwczesne budzenie), albo nadmiernej senności (długi okres snu, ciągła potrzeba drzemek). Obie te formy są uznawane za objaw depresji.

Poczucie zmęczenia

W związku z niższym, niż u zdrowych osób, poziomem energii, osoba w depresji często czuje się zmęczona. Męczące mogą się wydawać także bardzo proste zadania, jak choćby wzięcie prysznica.

Zmiany apetytu

Podobnie jak z zaburzeniami snu, zmiany apetytu mogą przyjąć dwie formy. Pierwszą jest utrata apetytu (czyli mniejsza potrzeba jedzenia, rzadkie uczucie głodu), natomiast drugą formą (dużo rzadszą) jest znaczne zwiększenie apetytu.

Utrata wagi

Wymiernym wskaźnikiem, nawiązującym także do zmian apetytu, jest pytanie o ostatnie zmiany w wadze. Zakładają one utracenie kilku kilogramów w dość krótkim czasie, bez stosowania żadnej diety i ćwiczeń odchudzających.

Skupienie na swoich dolegliwościach

Osoba w depresji dostrzega u siebie więcej niepokojących zmian zdrowotnych i jest nimi bardzo zaabsorbowana. Odpowiedź za 0 punktów zakłada, że nie wystąpiły zmiany co do tego, jak bardzo dana osoba przejmuje się swoim zdrowiem.

Utrata libido

Ostatnie pytanie dotyczy libido, czyli intensywności popędu seksualnego. U osób w depresji można zauważyć znaczny spadek libido, a nawet całkowitą utratę zainteresowania seksem.

Podsumowanie

Depresja to poważne zaburzenie afektywne, które wpływa na całościowe funkcjonowanie osoby.

Do diagnozy depresji najpowszechniej stosuje się Skalę Depresji Becka – kwestionariusz samoopisu objawów depresji.

Skala Becka pomaga określić stopień natężenia objawów depresji, a co za tym idzie, odpowiednio dostosować pomoc, wybrać właściwe techniki psychoterapeutyczne.

Jak możesz sobie pomóc

Źródła

• Beck, A. T., Ward, C. H., Mendelson, M., Mock, J., & Erbaugh, J. (1961). An inventory for measuring depression. Archives of General Psychiatry, 4, 561–571
• Parnowski, T., Jernajczyk, W. (1977). Inwentarz Depresji Becka w ocenie nastroju osób zdrowych i chorych na choroby afektywne. Psychiatria Polska, t. XI, nr 4, 417- 421.
• Ministerstwo Zdrowia, Program zapobiegania depresji w Polsce na lata 2016-2020, Program polityki zdrowotnej, Warszawa 2016
• Mathiak, K. A., Karzel, K., Ocypa, M., Seget, A., Mathiak, K., & Ostaszewski, P. (2007). Kwestionariusz Becka dla Dzieci do oceny zaburzeń emocjonalnych i społecznych–polska adaptacja i walidacja kwestionariusza Beck Youth Inventories of Emotional and Social Impairment. Psychiatr. Pol, 41(3), 387-399.
• Kokoszka A., Jastrzębski A., Obrębski M. (2016), Ocena psychometrycznych właściwości polskiej wersji Kwestionariusza Zdrowia Pacjenta-9 dla osób dorosłych, Psychiatria, tom 13(4):187-193